مقدمه: شیوع فزاینده  HIV/AIDSدر کشور و هم چنین گزارش موارد عود و شکست درمان در بین بیماران مسلول استان، لزوم انجام مطالعاتی به منظور تعیین مقاومت اولیه و ثانویه دارویی سل در بین بیماران مسلول ضروری به نظر می رسد لذا مطالعه حاضر به منظور تعیین شیوع مقاومت اولیه و ثانویه دارویی سل در بین بیماران مسلول ریوی اسمیر مثبت استان همدان در سال 1392 انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی در استان همدان، طی بازه زمانی 10/10/1391 لغایت 10/10/1392 انجام شد. کلیه بیماران مسلول ریوی اسمیر مثبت با کشت خلط مثبت از نظر آنتی بیوگرام مورد بررسی قرار گرفتند و مقاومت به داروهای ریفامپین، ایزونیازید، استرپتومایسین و اتامبوتول در آن ها بررسی شد.

یافته های پژوهش: از مجموع 51 بیمار اسمیر مثبت، 34 بیمار از نظر مقاومت اولیه دارویی مورد بررسی قرار گرفتند که یک نفر از آن ها مقاوم به ایزونیازید و یک بیمار هم زمان به ریفامپین و ایزونیازید مقاوم بود(MDR-TB). از 10 بیمار بررسی شده از نظر مقاومت ثانویه یک بیمار مقاوم به ریفامپین بود.

بحث و نتیجه­ گیری: مقاومت اولیه و ثانویه دارویی سل چه به صورت تک دارویی و چه MDR در بیماران مسلول ریوی اسمیر مثبت همدان وجود دارد. لذا شناسایی و درمان کامل و به موقع بیماران مسلول به منظور جلوگیری از انتشار بیماری حائز اهمیت است. پیروی از دستورالعمل کشوری مبارزه با سل یعنی تجویز صحیح، مناسب و کامل رژیم درمانی تحت نظارت مسقیم یک ناظر علاقه مند و آموزش دیده اساسی ترین راه برای جلوگیری از مقاومت دارویی سل در جامعه محسوب می شود.