مقدمه: بیمارستان به عنوان یک واحد اقتصادی با ابعاد مختلف هزینه و درآمد مواجه است. از طرفی دیگر، همواره هزینه بهداشت و درمان بخش عمدهای از سبد هزینهای هر خانوار را به خود اختصاص میدهد. از این رو، همواره بیمارستانها ناگزیرند برای افزایش کارایی و ارتقا بهرهوری از تجزیه و تحلیلهای اقتصادی بویژه تحلیل هزینه- فایده استفاده نمایند لذا شناخت و اگاهی مدیران این موسسات از تابع هزینه بیمارستان امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
مواد و روشها؛ در این مقاله سعی شده با استفاده از الگوی اقتصاد سنجی و با استفاده از 14 شاخص اصلی و اثر گذار بر هزینه های بیمارستانی برای 8 بیمارستان دولتی استان ایلام طی دوره 91-1382 و با به کارگیری تابع ترانسلوگ برای هزینههای بیمارستانی اقدام به تخمین و برآورد معادلات مربوط گردد.
یافتههای پژوهش؛ نتایج به دست آمده نشان میدهد که هزینه نسبی بیمارستانهای ایلام در طی دوره 1382 تا 1391 قیمتهای نسبی کار و سرمایه و تولید ارتباط مثبت دارند. همچنین با توجه به معنی دار بودن ضرایب در سطح خطای 5% میتوان اظهار داشت متغیرهای تعداد اتاق اورژانس، لوازم و تدارکات، ساختمان و تجهیزات، مدت بستری، بیماران ترخیص شده و نرخ مرگ و میر دارای اثر متقابلی بر شاخص هزینهای بیمارستانهای مورد مطالعه بوده اند. علاوه بر این چنانچه 10 درصد کیفیت افزایش یابد این امر منجر به افزایش 34 درصد هزینه بیمارستانی خواهد شده
بحث و نتیجهگیری؛ از آنجا که کیفیت خدمات و قیمت نسبی کار و سرمایه با هزینه بیمارستان رابطه مستقیم دارد، بنابراین برای کاهش هزینه بیمارستانی استان باید یکی از دو عامل اصلی نیروی کار که متغییر تعداد کمک پرستاران و پرستان را در بر می گیرد و یا سرمایه که شامل تدارکات، لوازم و تجهیزات و ساختمان و تاسیسات معرفی شده را کاهش داد. از آنجا که کاهش تولید رابطه مستقیمی با شاخصهای تعداد بیماران ویزیت شده، تعداد بیماران بستری شده و ترخیص شده دارد لذا کاهش هرکدام مطلوب نیست. بنابراین سیاست کاهش قیمت نسبی نیروی کار از طریق تغییر شرایط استخدام نیروی کار در بیمارستانها، اجرای قوانین حداقل دستمزد و نیز احتساب افزایش سنواتی دستمزد به کار، میتواند به عنوان راه حلی جهت کاهش هزینه نسبی بیمارستانها مطرح شود.