مقدمه: رابطه بین مشکلات تنفسی و حضور باکتری ‌ها و قارچ ‌های هوا در بسیاری از مطالعات نشان داده شده است. تماس با آلودگی‏ ناشی از بیوآئروسل ‏ها تقریباً در زندگی شهری در سراسر جهان غیرقابل اجتناب بوده و تماس با میکروارگانیسم‏ های هوای آزاد با دامنه وسیعی از اثرات مضر بر روی سلامتی مرتبط است. در مطالعه حاضر نوع و تراکم باکتری ‌ها در شرایط عادی و گرد و غبار در مکان ‌ها و فصول مختلف در شهر اهواز بررسی شده است.
مواد و روش‏ ها: نمونه ‌برداری از هوا به روش Air trapping از سطح تراز تنفسی(ارتفاع 5/1 متری) توسط دستگاه quick take 30 با دبی l/min3/14 در مدت زمان 5 و 15 دقیقه در ایستگاه‌ های مختلف در فصل ‌های تابستان، پاییز و زمستان(183 نمونه در مجموع) انجام گرفت. نمونه ‏برداری در شرایط عادی در دو نوبت صبح(12-9) و عصر(17-14) و در شرایط گرد و غبار(صبح، ظهر و عصر) صورت گرفت، کلنی‌ ها در محیط‌ های کشت مغذی رشد داده شدند و سپس نوع و تراکم میکروارگانیسم ‌ها با رنگ ‌آمیزی و مشاهده زیر میکروسکوپ و بر اساس آزمون ‏های بیوشیمیایی تشخیص و شمارش کلنی ‌ها بر حسب CFU/m3 محاسبه شد.
یافته‏ های پژوهش: میانگین غلظت کل باکتری در روزهای عادی و گرد و غباری در اهواز به ترتیب 34/442، 93/889 CFU/m3‏ به دست آمد که شمار کل باکتری ‏ها در روزهای گرد و غباری دو برابر روزهای عادی بوده است؛ و میانگین غلظت باکتری‏ ها در ایستگاه‏ های محیط ‌زیست، نادری، بهداشت قدیم و هواشناسی به ترتیب 2/665، 4/943، 6/657 و 8/437 CFU/m3 و هم چنین میانگین غلظت باکتری‏ ها در فصول زمستان، بهار و پاییز به ترتیب 84/760، 15/515 و 87/479 CFU/m3 مشاهده گردید. در این مطالعه 9 جنس باکتری از قبیل باکتری‌ های محیطی، فرصت‌ طلب، فلور بدن انسان و یک سری باکتری ‌های ناشناخته از محیط ‌های مربوطه جدا شده است. باکتری‌ های شایع در شرایط عادی و گرد و غبار باسیلوس ‏ها، استرپتومیسس ‏ها و کورینه باکتریوم ‏ها بودند. باکتری‌ های گرم مثبت با بیش از 89 درصد دارای بیشترین غلظت و گونه باسیلوس ‏ها فراوان ‌ترین جنس جدا شده از هوای شهر اهواز بودند.
بحث و نتیجه‏ گیری: هر چه محیط دارای تراکم جمعیتی بیشتر و ترافیک شدیدتر و پوشش گیاهی کمتر باشد غلظت باکتری ‏ها در آن محیط بیشتر است که این غلظت باکتری ‏ها با دمای محیط و شاخص UV محیط رابطه معکوس دارد. مقاوت باکتری ‌های گرم مثبت نسبت به خشکی محیط و هم چنین قدرت اسپورزایی در باسیلوس‏ ها که منجر به بقاء آن ‌ها در شرایط سخت می‏ شود از مهم ترین دلایل احتمالی افزایش تعداد باسیلوس‏ های جداسازی شده در این تحقیق بود.