مقدمه: سرطان در حال حاضر، دومین عامل مرگ و میر در جهان است. سرطان معده جزء سرطانهای با مرگو میر بالا (در حدود 70%) بوده که شیوع آن در مردان دو برابر زنان بوده و در کشورهای آسیای شرقی شیوع بیشتری دارد. یکی از روشهای درمان سرطان پرتودرمانی میباشد که میتوان برای بالا بردن بازده درمانی در آن، از حساسکنندههای پرتویی استفاده کرد. برخی از نانوذرات به دلیل بالا بردن سمیت سلولی با ایجاد استرساکسیداتیو و افزایش رادیکالهای آزاد درون سلولها از جمله ROS (Reactive Oxygen Species)، قابلیت بهکارگیری بهعنوان حساسکننده را دارند. در این مطالعه اثر همزمان نانوذره تیتانا و پرتو گاما بر رده سلولی سرطان معده انسانی، بررسی گردید.
مواد و روشها: پس از کشت رده سلولی سرطان معده انسانی در محیط آزمایشگاهی، این سلولها بهصورت همزمان تحت تابش گاما با دز Gy 2 و غلظت µg/ml 30 از کریستالهای آناتاز و روتایل نانوذره تیتانا قرار گرفته و درصد بقای سلولها توسط سنجش MTT محاسبه گردید.
یافتههای پژوهش: اعمال نانوذره بهتنهایی بهطور متوسط باعث کاهش 70 درصدی بقا در کلیه گروههای آزمایشی شد. سلولهایی که بهطور همزمان تحت اثر پرتو و نانوذره قرارگرفته بودند، درصد بقای کمتری از سلولهایی که تنها تحت اثر پرتو و یا نانوذره بودند، داشتند. میزان این تأثیر وابسته به نوع کریستال و دز نانوذره بود.
بحث و نتیجهگیری: نانوذره تیتانا به دلیل ایجاد ROS و افزایش سمیت سلولی، باعث افزایش حساسیت سلولهای سرطانی معده به تابش گاما میشود. کریستال آناتاز بهدلیل داشتن ناحیه سطحی بزرگتر و تولید بیشتر رادیکالآزاد، اثر شدیدتری نسبت به کریستال روتایل دارد. بنابراین میتوان از این ذره به عنوان عامل حساسکننده پرتویی استفاده نمود.
dovlat E, hasanzadeh H, Rezaei Tavirany M, semnani V, jabari arfaee A, seyyedi S et al . Evaluation of radio-sensitizing effect of TiO2 nanoparticles on human gastric cancer cell line. J. Ilam Uni. Med. Sci. 2013; 20 (5) :121-128 URL: http://sjimu.medilam.ac.ir/article-1-1008-fa.html
دولت الهام، حسن زاده هادی، رضایی طاویرانی مصطفی، سمنانی وحید، جباری ارفعی علی، سیدی سمانه سادات و همکاران.. بررسی حساسکنندگی پرتوی نانوذرات تیتانا در تابشدهی سلولهای سرطان معده انسانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام. 1391; 20 (5) :121-128