چکیده مقدمه: تومور نکروز فاکتور(TNF-α) سایتوکاینی قوی می باشد که به عنوان یک عامل دخیل در فرایندهای التهابی و تنظیمات سیستم ایمنی و در توسعه چاقی، مقاومت به انسولین و احتمال ابتلاء به دیابت نوع دو شناخته شده است. در این مطالعه ارتباط پلی ‌مورفیسم ۳۰۸-G/A از ژن TNF-α با بیماری دیابت نوع دو(T۲DM) مورد ارزیابی قرار گرفته است. مواد و روش ‌ها: در مجموع ۱۷۳ نفر مبتلا به دیابت نوع دو و ۱۷۳ نفر با قندخون نرمال در این مطالعه گنجانده شدند. برای تعیین ژنوتیپ افراد PCR-RFLP به کار گرفته شد. سپس فراوانی‌ های ژنوتیپی و آللی در هر دو گروه مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری لیپیدهای سرم و قند ناشتا، انسولین سرم،HOMA-IR و سطح هموگلوبین گلیکوزیله(HbA۱c) توسط روش ‌های مرسوم انجام شد. آنالیز آماری داده ‌ها با نرم افزار SPSS انجام گرفت. یافته های پژوهش: فراوانی آلل'A'، به طور معنی داری بین گروه مورد و شاهد متفاوت بود(P<۰,۰۰۶) هم چنین فراوانی ژنوتیپ ‌ها نشان داد که تفاوت معنی داری در ژنوتیپ GA بین افراد مورد و شاهد وجود دارد.(OR=۳.۶۷, ۹۵%, CI=۱.۶۱-۸.۳۵, P<۰.۰۰۲) به طور مشابه، در مدل غالب، بین پلی ‌مورفیسم ۳۰۸-G/A ژنTNF-α و دیابت نوع دو ارتباط معنی داری وجود داشت.(OR=۳.۶۵, ۹۵% CI=۱.۶۶-۸.۰۲, P<۰.۰۰۱) اما ارتباط معنی داری برای مدل مغلوب مشاهده نشد.(P>۰.۰۵) بحث و نتیجه گیری: این مطالعه اولین مطالعه انجام شده در قوم کرد از غرب ایران است. یافته‌ های این مطالعه نشان داد که فراوانی آلل و ژنوتیپGA تفاوت معنی داری بین دو گروه مورد و شاهد دارد. هم چنین، بر اساس مدل غالب پلی ‌مورفیسم ۳۰۸-G/A ارتباط معنی داری با T۲DM نشان می دهد.