مقدمه: هدف نهایی هر سیستم بهداشتی-درمانی ارتقاء کیفیت خدمات مراقبتی است که پرسنل بیمارستان و به طور خاص پرستاران، نقش مهمی در جهت پیشبرد آن دارند. بهبود عملکرد پرستاران تابع عوامل و شرایط درون سازمانی و برون سازمانی متعددی است که مهم ترین آن سبک رهبری حاکم بر سازمان است. از مهم ترین سبک های تاثیرگذار بر بهبود عملکرد، بروز رفتارهای سازمانی مثبت و ایجاد معنویت درکار، سبک رهبری خدمتگزار است. تعیین تاثیر رهبری خدمتگزار بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی معنویت در کار هدف اصلی پژوهش حاضر است.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی است که به طور خاص از الگویابی علّی استفاده شده است. جامعه آماری شامل تمامی پرستاران و سرپرستاران مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی گیلان بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و به کمک جدول کرجسی و مورگان تعدد ۱۵۲ پرستار و ۵۷ سرپرست به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از سه پرسش نامه استاندارد سبک رهبری خدمتگزار، رفتار شهروندی سازمانی و معنویت در کار گردآوری و از طریق روش های آمار توصیفی، استنباطی و الگویابی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته های پژوهش: نتایج پژوهش حاکی از آن است که وضعیت سبک رهبری خدمتگزار برای سرپرستاران و وضعیت معنویت در کار و رفتار شهروندی سازمانی برای پرستاران در سطح نسبتاً مطلوب قرار دارد. اثرات مستقیم رهبری خدمتگزار بر رفتار شهروندی سازمانی(t=۱,۳۵, β=۰.۰۸)، رهبری خدمتگزار بر معنویت در کار(t=۲,۰۵, β=۰.۱۸) و معنویت در کار بر رفتار شهروندی سازمانی(t=۱۰,۰۲, β=۰.۷۵) به لحاظ آماری معنادار می باشند. هم چنین اثر غیر مستقیم رهبری خدمتگزار بر رفتار شهروندی سازمانی با میانجیگری معنویت در کار(t=۶,۲۱, β=۰.۶) به لحاظ آماری معنادار و قوی است.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش، مدیران پرستاری می توانند با به کار گیری سبک رهبری خدمتگزار موجب افزایش معنویت در کار و رفتار شهروندی سازمانی در پرستاری شوند که به نوبه خود ارتقای کیفیت خدمات مراقبتی ارائه شده به بیماران را به همراه دارد.