مقدمه: تمرین ورزشی و رژیم گیاهخواری بهعنوان یک روش مناسب و غیردارویی برای بهبود سبک زندگی، کاهش وزن و بیماریهای متابولیک مرتبط با آن پذیرفته شدهاند. هدف مطالعۀ حاضر بررسی اثر ترکیبی تمرین ورزشی و رژیم گیاهخواری بر پروفایل چربی در بزرگسالان با یک مطالعۀ مرور سیستماتیک و متاآنالیز بود.
مواد و روشها: جستجوی سیستماتیک در پایگاه دادههای PubMed، Web of Science، Scopus، SID، Magiran و Google scholar برای مقالات منتشرشده به زبان انگلیسی و فارسی تا فوریه سال ۲۰۲۳ انجام شد. متاآنالیز برای بررسی اثر ترکیبی تمرین ورزشی و رژیم گیاهخواری بر وزن بدن و پروفایل چربی (لیپوپروتئین با چگالی پایین، لیپوپروتئین با چگالی بالا، تریگلیسیرید و کلسترول تام) در بزرگسالان صورت گرفت. تفاوت میانگین استانداردشده (SMD)، تفاوت میانگین وزنی (WMD) و فاصلۀ اطمینان ۹۵ درصد (CI) با استفاده از مدل اثر تصادفی محاسبه گردید؛ همچنین برای تعیین ناهمگونی از آزمون I۲ و برای بررسی سوگیری انتشار از فونل پلات و تست Egger در سطح معنیداری ۱/۰ استفاده شد. برای تحلیل داده از نرمافزار CMA vol,۲ استفاده گردید.
یافته های پژوهش: نتایج ۳۶ مطالعه با ۱۰۷۹۵ آزمودنی نشان داد که تمرین ورزشی و رژیم گیاهخواری سبب کاهش معنادار وزن بدن (P=۰,۰۰۱، [۶۸/۵- الی ۳۱/۳-] ۵/۴-=WMD)، لیپوپروتئین با چگالی پایین (P=۰,۰۰۱، [۴۴/۰- الی ۲۶/۰-] ۳۵/۰-=SMD)، لیپوپروتئین با چگالی بالا (P=۰,۰۱، [۲۹/۰- الی ۰۳/۰-] ۱۶/۰-=SMD)، تریگلیسیرید سرمی (P=۰,۰۰۱، [۱۷/۰- الی ۰۵/۰-] ۱۱/۰-=SMD) و کلسترول تام سرمی (P=۰,۰۰۱، [۵۷/۰- الی ۳۲/۰-] ۴۴/۰-=SMD) در بزرگسالان میشود.
بحث و نتیجهگیری: یافتههای متاآنالیز نقش مهم تمرین ورزشی و رژیم گیاهخواری در بهبود پروفایل چربی را نشان میدهد، بهطوریکه تمرین ورزشی و رژیم گیاهخواری بهعنوان یک راهکار غیردارویی برای کاهش وزن بدن و پروفایل چربی برای بزرگسالان پیشنهاد میگردد.