علیرضا البرزی، سمیه بهرامی، علیمرد حسن بگی،
دوره ۳۰، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: لینگواتولا سراتا یکی از انگل‌‌های مشترک میان انسان و حیوان (زئونوز) است. موارد متعددی از ابتلای انسان به آن از ایران و سایر کشورها گزارش‌شده است. گوسفندان و سگ‌‌سانان به ترتیب به‌‌عنوان میزبان واسط و اصلی، نقش مهمی در بقا و ابتلای انسان به انگل دارند. هدف این مطالعه ارزیابی آلودگی گرههای لنفاوی در گوسفندان با توجه به عوامل میزبانی (سن و جنس)، ویژگی‌‌های گرههای لنفاوی (رنگ و قوام) و نقش آن در ابتلای میزبان‌‌های متنوع آن است.
مواد و روش ها: در این پژوهش مقطعی، طی فروردین تا آبان‌ماه ۱۳۹۴، از گرههای لنفاوی مزانتر تعداد ۶۱۹ گوسفند کشتار‌‌شده در مراکز کشتارگاهی پنج منطقۀ مختلف استان ایلام، به‌صورت تصادفی نمونه‌گیری شد. نمونه‌های مثبت با جمع‌آوری نوچه‌های لینگواتولا سراتا تعیین گردید و با توجه عوامل، داده‌‌ها تجزیه‌وتحلیل آماری شد.
یافته‌ها: از مجموع ۶۱۹ نمونه، ۹۹ مورد (۱۶ درصد) به نوچۀ لینگواتولا سراتا آلوده بودند. بیشترین شیوع در گوسفندان منطقۀ جنوبی شامل آبدانان، دره‌شهر و دهلران (۰/۱۹ درصد)، کمترین آن در منطقۀ شرقی (۷/۱۱ درصد) شامل شیروان، سیروان و چرداول بود. شیوع آلودگی در ۲۰۳ رأس ماده با ۵۲ مورد آلوده (۶/۲۵ درصد)، بیشتر از ۴۱۶ رأس نر با ۴۷ آلوده (۳/۱۱ درصد) بود. میان جنسیت، سن و شیوع آلودگی رابطۀ معنا‌‌داری دیده شد (P<۰,۰۵). بیشترین درصد آلودگی مربوط به سن ۳≤ سال به میزان ۴/۲۳ درصد و کمترین آن مربوط به سن ۱> سال (۳/۱۱ درصد) بود. بیشترین آلودگی در گرههای لنفاوی تیره و نرم به‌ترتیب با ۳/۵۴ درصد و ۷/۳۸ درصد، در مقایسه با گرههای لنفاوی طبیعی با ۵/۱۱ درصد و ۴/۱۰ درصد دیده شد. رابطۀ رنگ و قوام گرههای لنفاوی با میزان ابتلا معنا‌‌دار بود (P<۰,۰۵).
بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به آلودگی بالای گوسفندان که بازتابی از آلودگی سگ‌‌های منطقه و خطر بالقوه برای انسان است، رعایت اصول پیشگیری و آموزش بهداشت، به‌ویژه استفاده نکردن از گرههای لنفاوی آلوده برای تغذیه سگ‌ها، در کاهش آلودگی در میزبان‌ها ضروری است.
