---

مقدمه: سل به عنوان یکی از معضلات پزشکی-اجتماعی بیش از یک سوم مردم دنیا را آلوده نموده است. فقر، بیماری های تضعیف کننده سیستم ایمنی و ایدز از مهم ترین عوامل موثر بر بروز سل هستند. این مطالعه اپیدمیولوژیک با هدف بررسی روند و عوامل موثر در شیوع سل در استان ایلام طی سال های ۱۳۸۶-۱۳۸۲ صورت گرفته است. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی-مقطعی بوده و داده های آن با استفاده از چک لیست از پرونده بیمارانی که در مراکز بهداشتی درمانی استان ایلام طی ســال های مذکور تحت درمان قرار گرفته بودند، استخراج شد. داده های گردآوری شده با نرم افزارهای i‏nfo -Epi و SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش: شیوع بیماری سل در استان ایلام طی ۵ سال گذشته منتهی به ۱۳۸۶ از یک روند افزایشی معنی دار برخوردار بوده است(P<۰/۰۴) از مجموع ۲۱۳ فرد مسلول در طی این دوره ۵ ساله، ۱۱۷ نفر(۵/۵۴ درصد) زن و بیشترین مبتلایان در محدوده ی سنی بیشتر از ۶۵ سال قرار داشتند. در مجموع ۱۷۲ نفر(۸/۸۰ درصد) مبتلا به سل ریوی و ۴۱ نفر(۲/۱۹ درصد) به سل خارج ریوی مبتلا بودند. نسبت ابتلای زنان به مردان به سل خارج ریوی ۲ برابر(OR=۲,۱, ۹۵ CI, ۱.۵۶-۳.۸۵) و میزان عود سل در زنان ۵/۲ برابر مردان بود(P<۰.۰۱). بیشترین و کمترین فراوانی افراد مبتلا به ترتیب مربوط به شهرستان های ایلام و ایوان و سال های ۸۶ و ۸۴ بوده است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به روند افزایشی سالانه و نیز افزایش میزان عود سل در زنان نسبت به مردان و در بین سالمندان نسبت به سایر گروه های سنی، توصیه می شود در برنامه های آموزش بهداشت و غربالگری بیماری سل به این گروه های پرخطر توجه ویژه ای مبذول گردد.

---

چکیده

مقدمه: امروزه علیرغم توسعه اقتصادی اجتماعی جوامع و کتترل بسیاری از بیماری های واگیر، بیماری سل همچنان یکی از مهم ترین علل مرگ و میر و ناتوانی در کشورهای در حال توسعه است. با توجه به اهمیت و بروز بالای بیماری سل در استان های حاشیه ای کشور؛ مطالعه حاضر با هدف بررسی اپیدمیولوژیک بیماری سل در استان ایلام طی سالهای۱۳۸۴ تا۱۳۹۰ اجرا گردیده است.

روش اجرا: در این مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی، پرونده های کلیه بیمارانی که از سال۱۳۸۴ تا۱۳۹۰مبتلا به سل تشخیص داده شده بودند مورد بررسی قرار گرفته است. متغیرهای دموگرافیک و سایر داده های مورد نیاز گردآوری شد. داده های به دست آمده از طریق نرم افزار۱۶ SPSS- مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. یافته ها: در این مطالعه ۳۶۱ بیمار مبتلا به سل تحت مطالعه قرارگرفتندکه از این بین ۴/۴۲%بیماران مرد و۶/۵۲% از بیماران در مناطق شهری زندگی می کنند. در بین بیماران۷/۷۶%سل ریوی و۳/۲۳% از آنها سل خارج ریوی داشتند. در بین بیماران مبتلا به سل ریوی۱/۷۶% اسمیر خلط مثبت داشته اند. از نظر سل خارج ریوی بیشترین عضو درگیر غدد لنفاوی با ۹/۶%بوده است. در۴۱% موارد اسمیر خلط مثبت فاصله زمانی بین شروع علائم تا تشخیص بیماری، بیش از ۲ماه طول کشیده است.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به میزان بالای سل ریوی اسمیر مثبت (۱/۷۶%) و همچنین فاصله زمانی بیش از دو ماه بین شروع علائم تا تشخیص این بیماران(۴۱%)، جهت جلوگیری از انتقال هرچه بیشتر بیماری سل و کنترل آن، آموزش عموم مردم، اقدامات پیشگیرانه و غربالگری به موقع توصیه می شود.

---

مقدمه: سل، بیماری عفونی نکروز دهنده حاد یا مزمنی است که باعث گرفتاری ارگان‎ های مختلف بدن به ‌ویژه ریه ‌ها می‎ شود. شناسایی عوامل تعیین کننده پیامد درمان در این بیماران حائز اهمیت است. لذا مطالعه حاضر با هدف ارتباط درجه مثبت بودن اسمیر خلط بیماران بر پیامد درمانی آن ها انجام شد.

مواد و روش‎ ها: این مطالعه مقطعی(cross-sectional) بر روی ۴۶۵ بیمار مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت که طی سال‎ های ۱۳۹۲-۱۳۸۵ در استان همدان شناسایی شده بودند انجام شد. با استفاده از آمار توصیفی توزیع وضعیت مثبت بودن خلط بیماران در بدو درمان تعیین گردید و با استفاده از آزمون کای دو به بررسی ارتباط وضعیت اسمیر خلط بیماران و نتیجه درمان پرداخته شد. داده‌ ها با استفاده از نرم‌افزار Stata نگارش ۱۲، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ های پژوهش: از مجموع ۴۶۵ بیمار مورد بررسی، ۶۱/۵۱ درصد آن ها مرد و ۱۴/۵۹ درصد آن ها ساکن مناطق شهری استان بودند. ۹۴/۴۱ درصد بیماران با اسمیر خلط +۳ در بدو درمان شناسایی شده بودند. ۳۲/۱۰ درصد بیماران در نهایت فوت کرده بودند و در ۳/۴ درصد موارد نیز دچار شکست درمان شده بودند. بین سطح باسیل در ابتدای درمان با نتیجه درمانی رابطه نسبتاً معناداری وجود داشت(P=۰,۰۶).

بحث و نتیجه‎ گیری: بین سطح باسیل در اسمیر خلط ابتدای درمان و پیامد درمان ارتباط وجود دارد به طوری که میزان بهبودی در افراد با اسمیر خلط کم باسیل بیشتر و از سوی دیگر مرگ و شکست درمان در بیماران با اسمیر خلط پرباسیل بیشتر است.