---

مقدمه: درد ناشی از بدخیمی ها یکی از مشکلات عمده در بیماران مبتلا به بدخیمی به شمار می رود. روش های مختلفی تاکنون برای درمان درد مزمن ناشی از سرطان معرفی شده که مهمترین آنها استفاده از اپیوییدهاست. فنتانیل یک اپیویید صناعی به شکل پچ های پوستی (ترانس درمال) برای کاهش درد مزمن بیماران مبتلا به سرطان معرفی شده است. در این مطالعه سعی شده است اثربخشی فنتانیل ترانس درمال در مقایسه با پلاسبو مورد مقایسه قرار گیرد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر به صورت یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده دو سوکور طراحی و اجرا شد. بیماران مبتلا به بدخیمی بافت نرم مراجعه کننده به انستیو کانسربیمارستان امام خمینی(ره) طی سالهای ۸۵ و ۸۶ که از درد مــزمن رنج می بردند وارد مطالعه شدند و به طور تصادفی به دو گروه فنتانیل ترانس درمال و دارونما تقسیم شدند. در گروه دارونما بیماران پچ های مشابه با گروه درمان از نظر ظاهری دریافت کردند. شدت درد بیماران طی ساعت ۲۴، ۴۸ و ۷۲ پس از شروع درمان بر اساس VAS از بیماران پرسش و در پرونده آنها ثبت شد. به منظور بررسی اثر درمان از آنالیز اندازه گیری های مکرر واریانس استفاده شد. یافته های پژوهش: در مجموع ۱۶۶ نفر در دو گروه فنتانیل ترانس درمال(۸۶ نفر) و دارونما(۸۰ نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. توزیع سنی و جنسی بیماران مشابه بود. بر اساس آنالیز repeated measurement، فنتانیل ترانس درمال به طور معنی داری شدت درد بیماران را طی زمان های پیگیری کاهش داده است.(۰۷/۰P=) میزان بروز عوارض جانبی در گروه فنتانیل ۶۲ نفر(۷۲ درصد) و در گروه دارونما ۳۱ نفر(۳۹ درصد) به دست آمد که به لحاظ آماری بروز عوارض جانبی در گروه فنتانیل به طور معنی داری بیش از گروه دارونما بود(۰۰۱/۰=p). بحث و نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که استفاده از پچ فنتانیل ترانس درمال در کاهش درد مزمن بیماران مبتلا به تومور بافت نرم یک روش موثر و بی خطر می باشد و می تواند موجب بهبود کیفیت زندگی در این دسته از بیماران گردد.

---

مقدمه: کمردرد از شایع ترین دلایل محدودیت فعالیت های روزمره و ناتوانی عملکردی در افراد زیر ۴۵ ســال می باشد. از بین انواع کمردردهای مزمن، کمردرد مزمن غیر اختصاصی شایع ترین نوع آن می باشد که حدود ۹۰ درصد جمعیت را شامل می شود. هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط شدت درد و سطح ناتوانی با برخی از اختلالات اسکلتی-عضلانی در افراد با کمردرد مزمن غیر اختصاصی می باشد. مواد و روش ها: نود نفر(۷۰ مرد و ۲۰ زن) مبتلا به کمردرد مزمن غیر اختصاصی در محدوده سنی ۲۰ تا ۵۰ سال به روش نمونه گیری ساده انتخاب شدند. شدت درد با مقیاس Visual Analuage Scale، انعطاف پذیری عضلات مستقیم رانی، همسترینگ، چرخاننده خارجی و تنسور فاسیالاتا در دو سمت بدن با روش گونیامتری و استقامت عضلات خم کننده تنه و خم کننده جانبی تنه با استفاده از دو تستStatic Flex Endurance Test (SFET) و Static Side Bridge Endurance Test (SSBET) و میزان ناتوانی افراد با استفاده از دو پرسش نامه ناتوانی رولند موریس و اسوستری مورد سنجش قرار گرفت. یافته های پژوهش: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که استقامت عضلات خم کننده جانبی تنه، ارتباط قوی تری با سطح ناتوانی افراد دچار کمردرد و شدت درد (r=۰,۲۳۸ و P=۰.۰۲۴) نسبت به سایر فاکتورها دارد و انعطاف پذیری عضلات همسترینگ، تنسور فاسیالاتا و چرخاننده خارجی نسبت به عضله رکتوس فموریس ارتباط قوی تری با شدت درد دارند.(r=۰.۸۱۵ و P<۰.۰۱) بحث و نتیجه گیری: استقامت عضلات خم کننده جانبی تنه ارتباط قوی تری نسبت به سایر فاکتورها با شاخص ناتوانی دارد و انعطاف پذیری عضلات همسترینگ، تنسور فاسیالاتا و چرخاننده خارجی ارتباط قوی تری با شدت درد دارند. نتایج به دست آمده از این مطالعه، می تواند در طرح ریزی برنامه درمانی این بیماران تاثیرگذار باشد به این معنی که جهت بهبود عملکرد و کاهش ناتوانی که هدف اصلی درمان توانبخشی می باشد، اختلالات مرتبط با درد و محدودیت های عملکردی و ناتوانی بیماران مورد ارزیابی و درمان قرار گیرند.

---

مقدمه: فاجعه آمیزی درد به عنوان یکی از متغیّرهای مهم روان شناختی مؤثر در فرآیند تبدیل درد حاد به درد مزمن ناتوان کننده مطرح شده است. پژوهش حاضر با هدف وارسی ویژگی های روانسنجی (پایایی و روایی) نسخه فارسی مقیاس فاجعه آمیز کردن درد (PCS) در بیماران ایرانی مبتلا به درد مزمن انجام گرفت.

مواد و روش ها: مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر، روی ۱۹۵ بیمار مبتلا به درد مزمن  و  به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. شرکت کنندگان، پرسشنامه های فرم فارسی مقیاس فاجعه آمیز کردن درد، شدت درد، اختلال در عملکرد، ناتوانی جسمی، فاجعه آمیزی، افسردگی، اضطراب، عواطف مثبت و منفی و خودکار آمدی درد را تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده ها به روش همبستگی پیرسون و تحلیل عامل تاییدی و اکتشافی انجام شد.

یافته های پژوهش: بررسی ساختار عاملی مقیاس PCS با استفاده از روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، نشان داد مقیاس PCS در قالب دو عامل بزرگ نمایی و نشخوار ذهنی/نا امیدی قابل مفهوم سازی است. محاسبه ضریب همسانی درونی (a= ۰/۸۰- ۰/۸۹) و پایایی به روش بازآزمایی با فاصله ۱۴ تا ۷ روز (۰۰۱/۰p<،  ۸۱ /۰- ۷۱ /۰r =) نشان داد که مقیاس PCS و دو خرد مقیاس آن (بزرگ نمایی و نشخوار ذهنی/نا امیدی) از پایایی مطلوبی برخوردار هستند.  محاسبه همبستگی پیرسون بین نمره های این پرسشنامه با مقیاس های شدت درد، اختلال در عملکرد، ناتوانی جسمی، فاجعه آمیزی، افسردگی، اضطراب، عواطف منفی، خودکار آمدی درد و عواطف مثبت از اعتبار همگرا و اعتبار واگرای مقیاس PCS و ۲ خرده مقیاس آن حمایت کرد (۰۰۱/۰p<).

بحث و نتیجه گیری: در مجموع، نتایج مطالعه حاضر شواهدی برای صحت اعتبار و پایایی قابل قبول پرسشنامه فاجعه آمیز کردن درد در جمعیت ایرانی مبتلا به درد مزمن فراهم آورده است.