بهزاد عبداللهی، رستم قره داغی، کامبیز حمیدی، بهروز بیات، سید حمید حسینی،
دوره ۳۳، شماره ۲ - ( ۳-۱۴۰۴ )
چکیده
مقدمه: اصول اخلاقی با توجه به فرهنگ جوامع، یکی از عوامل مهم موفقیت هر جامعهای است. مقالۀ حاضر با هدف واکاوی مؤلفههای اخلاق سازمانی مبتنی بر نهجالبلاغه در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجامشده است.
مواد و روشها: پژوهش از نظر روش آمیخته (کیفی-کمی) است و برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعۀ اسنادی، در بخش کیفی از تکنیک تحلیل مضمون با نرمافزار MAXQDA vol,۱۲ و در بخش کمی، برای تعیین میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری عوامل از تکنیک دیمتل استفادهشده است. در این پژوهش، جامعۀ آماری در بخش کیفی و کمی شامل همۀ خبرگان در حوزۀ مدیریت آموزشی و مدیریت فرهنگی و همچنین مدیران عالی، معاونان و مدیران ارشد وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بودند که در بخش کیفی، ۱۴ خبره در مصاحبه و در بخش کمی، برای پرسشنامه مقایسههای زوجی ۲۱ خبره شرکت کردند.
یافتههای پژوهش: پس از انجام ۱۴ مصاحبۀ نیمه¬ساختاریافته، اشباع نظری صورت گرفت. درنهایت مضامین پایه، سازمان¬دهنده و فراگیر استخراج گردید و ۶ بُعد (مضامین فراگیر) و ۲۱ مؤلفه (مضامین سازماندهنده) و ۸۲ شاخص (مضامین پایه) برای اخلاق سازمانی مبتنی بر نهجالبلاغه استخراج شد. در بخش کمی، ۳ بُعد تأثیرگذار و ۳ بُعد تأثیرپذیر بودند.
بحث و نتیجهگیری: با توجه به نتایج یافتههای بخش کیفی مشخص گردید، ابعادی چون اخلاق مدیریتی با ۸۹ بار ارجاع، زمینۀ اخلاقی با ۶۸ بار، زمینۀ رفتاری با ۵۵ بار، اخلاق کاری با ۵۴ بار، زمینۀ مالی با ۲۲ بار و زمینۀ اعتقادی ارزشی با ۲۱ بار، بهترتیب اهمیت ویژهای نزد خبرگان داشتند و در بخش کمی با روش دیمتل مشخص گردید که زمینۀ رفتاری، زمینۀ مالی، زمینۀ اعتقادی و ارزشی، زمینۀ اخلاقی، اخلاق مدیریتی و اخلاق کاری بهترتیب تأثیرگذارترین ابعاد از نگاه خبرگان بودند.