محمد تقی شیبانی، حجت عنبرا، حسن مروتی، مزدک رازی، جمیله سالار آملی،
دوره ۲۷، شماره ۳ - ( ۵-۱۳۹۸ )
چکیده
مقدمه: آسپارتام معروف ترین و پرمصرف ترین شیرین کننده مصنوعی می باشد که در مواد غذایی مختلف به طور گسترده ای استفاده می گردد. گزارش های بحث برانگیز زیادی در مورد سمیت آسپارتام بر روی بافت های مختلف بدن وجود دارد، با این حال در رابطه با عوارض آسپارتام بر روی دستگاه تولیدمثل اطلاعات زیادی در دسترس نیست. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی اثرات آسپارتام بر کیفیت اسپرم و پارامترهای اکسیدانی در موش صورت گرفت.
مواد و روش ها: در این مطالعه تعداد ۳۶ سر موش نر بالغ نژاد NMRI به صورت تصادفی به چهار گروه نه سری تقسیم شدند. سه گروه از گروه های فوق به ترتیب آسپارتام را به میزان ۴۰، ۸۰ و ۱۶۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی از طریق گاواژ به مدت ۹۰ روز دریافت نموده و هم چنین گروه کنترل نیز در نظر گرفته شد. ۲۴ ساعت پس از آخرین تیمار، نمونه های خونی از طریق قلب جمع آوری و پارامترهای کیفیت اسپرم شامل شمارش، تحرک، قابلیت زنده مانی، تراکم کروماتین، اشکال غیرطبیعی و آسیب DNA اسپرم مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته های پژوهش: نتایج نشان دهنده کاهش معنی دار ظرفیت آنتی اکسیدانی تام(TAC)، تستوسترون و نیز افزایش معنی دار سطـــح مالون دی آلدئید(MDA) در گروه های ۸۰ و ۱۶۰ میلی گرم بر کیلوگرم نسبت به گروه کنترل بود(P<۰,۰۱). دریافت آسپارتام باعث کاهش تعداد، تحرک، زنده مانی و بلوغ اسپرم(P<۰,۰۰۱) و هم چنین افزایش میزان اشکال غیرطبـــیعی و آسیــب به DNA اسپرم در گروه های ۸۰ و ۱۶۰ میلی گرم بر کیلوگرم نسبت به گروه کنترل گردید(P<۰,۰۰۱).
بحث و نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر آشکار ساخت که مصرف آسپارتام در موش می تواند به کاهش کیفیت اسپرم و تغییرات منفی در پارامترهای اکسیدانی منجر شود.
زهرا طوطیان، سیمین فاضلی پور، محمد تقی شیبانی، حسین اریک آغاجی، ریحانه هوشمند عباسی،
دوره ۳۰، شماره ۴ - ( ۷-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: آسپارتام یکی از شیرین کننده های سنتتیک است که در چند دهه اخیر، به‌طور گسترده ای در مواد غذایی به‌عنوان جایگزین قند استفاده می شود. مطالعۀ حاضر با هدف بررسی اثر دوزهای متفاوت آسپارتام بر تغییرات هیستولوژی و هیستومورفومتری معده در موش سوری نژاد Balb/C صورت گرفته است.
مواد و روش ها: در این مطالعه، ۲۴ سر موش سوری مادۀ نژاد Balb/C در سن سه هفتگی انتخاب شدند و به سه گروه تجربی که به روش گاواژ محلول ml ۳/۰ آسپارتام را با دوزهای ۱۰۰، ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن و یک گروه شاهد که آب آشامیدنی را به‌صورت مشابه تا سن ۹ هفتگی دریافت کردند، تقسیم گردیدند. در پایان دورۀ آزمایش، از معده مقاطع بافتی تهیه و به روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی شدند. پس از بررسی هیستولوژی، به‌وسیلۀ میکروسکوپ نوری مجهز به نرم‌افزار Axiovision، ضخامت مخاط، زیرمخاط، عضلات و عمق پیت‌ها اندازه‌گیری و فراوانی سلول‌های مرزنشین در ابعاد ۶,۲۵×۱۰۴ میکرومتر مربع محاسبه گردید.
یافته‌ها: نتایج هیستولوژی بیانگر تخریب و درهم‌ریختگی اپیتلیوم مخاط و پیت‌های معدی به همراه تحلیل سلول‌های غده‌ای بود. در بررسی هیستومورفومتریک، در بخش غیرغده‌ای، تنها ضخامت مخاط افزایش معنی‌داری میان گروه دریافت‌کنندۀ بیشترین دوز آسپارتام (mg/kg ۴۰۰ وزن بدن) نسبت به گروه شاهد داشت (P<۰,۰۵)، درحالی‌که در ارزیابی بخش غده‌ای، ضخامت مخاط و عضلات در هر سه گروه تجربی و ضخامت زیرمخاط در بخش غده‌ای و غیرغده‌ای در گروه تجربی (mg/kg ۴۰۰ وزن بدن)، افزایش معنی داری نسبت به گروه شاهد نشان دادند (P<۰,۰۵). علاوه بر این، عمق پیت‌ها افزایش معنی‌دار و فراوانی سلول‌های مرزنشین کاهش معنی‌داری در گروه‌های تجربی نسبت به گروه شاهد داشت (P<۰,۰۵).
بحث و نتیجه‌گیری: علی‌رغم اینکه آسپارتام با کاهش فراوانی سلول‌های مرزنشین تا حدودی می‌تواند نقش حفاظتی داشته باشد، اما آگاهی از اینکه این مادۀ ویژه با دوز بالاتر قادر است موجب تغییرات بافتی در لایه‌های مختلف معده گردد، نیز ضروری است و بهتر است با احتیاط بیشتری مصرف شود.
