---

مقدمه: در صنایع نساجی، رنگزدایی میکروبی به عنوان یک روش موثر و توانمند برای حذف مواد رنگزا بررسی شده است. نوع رنگ ها و عوامل تجزیه کننده، بازده فرایند را تعیین می کنند. عوامل زیستی مانند باکتری ها از جمله تجزیه کننده های باصرفه و سازگار با محیط زیست به شمار می آیند که کاربرد آن ها در رنگزدایی روز به روز در حال گسترش است. باکتری های سودوموناس به عنوان یکی از قدرتمندترین باکتری های تجزیه کننده شناخته شده است که می توان از آن در رنگزدایی پساب های کارخانجات نساجی بهره برد. مواد و روش ها: در این مطالعه، چهار رنگ آزو شامل: Acid Blue ۱۱۳ (AB-۱۱۳)، Basic Red ۴۶ (BR-۴۶)، Direct Blue ۱۵۱ (DB-۱۵۱)، Direct Brown ۲ (DB-۲) و مخلوط این چهار رنگ(Mix) برای تجزیه زیستی توسط سودوموناس آئروژنوزا و سودوموناس پوتیدا در pH ۷,۲ و دمای ۳۰ درجه سانتی گراد بررسی گردید. یافته های پژوهش: سودوموناس آئروژنوزا رنگ AB-۱۱۳ در تمام غلظت ها، رنگ BR-۴۶ در غلظت های ۱/۰ و ۲/۰ گرم بر لیتر و رنگ DB-۲ در غلظت های ۱/۰، ۲/۰ و ۵/۰ گرم بر لیتر را به طور کامل تجزیه کرد. سودوموناس پوتیدا رنگ AB-۱۱۳ در غلظت های ۱/۰ و ۲/۰ گرم بر لیتر و رنگ DB-۲ در غلظت های ۱/۰ و ۲/۰ گرم بر لیتر را به طور کامل تجزیه کرد. هم چنین، مخلوط چهار رنگ در غلظت ۱/۰ گرم بر لیتر توسط سودوموناس پوتیدا کاملاً تجزیه گردید. رنگزدایی های انجام شده در غلظت های پایین از سینتیک مرتبه اول و در غلظت های بالا از مرتبه دوم پیروی می کنند. ثابت های سرعت محاسبه شده برای غلظت های پایین تر، مقدار بالاتری را نشان می دهند. بحث و نتیجه گیری: بررسی نتایج مختلف نشان می دهد که سویه های مختلف سودوموناس توانایی های مختلفی در تجزیه رنگ های آزو در غلظت های مختلف دارند که می توان براساس اجزا و غلظت رنگ ها، از آن ها

---

مقدمه: توسعه بهداشت و حفاظت از محیطزیست، همواره به تامین آب سالم وابسته است. کدورت آب، ناشی از وجود ذرات معلق و کلوئیدی موجود در آن میباشد. هدف از این پژوهش، مقایسه کارایی کیتوزان با پلی آلومینیم کلراید در حذف کدورت از آب میباشد. کیتوزان، زیستپلی مری کاتیونی با وزن مولکولی بالاست که از پوسته سختپوستان دریایی نظیر میگو و خرچنگ، تهیه میگردد. مواد و روشها: این پژوهش، در مقیاس آزمایشگاهی، در کدورتهای بالا، متوسط و پایین انجام گردید. مرحله اول آزمایشها، به منظور تعیین غلظت بهینه منعقدکنندههای کیتوزان و پلی آلومینیم کلراید و راندمان حذف کدورت و مرحله دوم آزمایشها، به منظور تعیین pHبهینه و بررسی تاثیر منعقدکنندهها بر روی pH آب انجام گردید. یافتههای پژوهش: در کدورتهای ۱۰۰۰، ۵۰۰، ۵۰ و ۱۰ نفلومتری، غلظت بهینه کیتوزان، به ترتیب ۱۰، ۵/۶ ، ۵/۱ و ۱ میلیگرم بر لیتر و مقادیر بهینه pH نیز به ترتیب ۸ ، ۸ ، ۵/۷ و ۸ میباشد. در حالی که غلظت بهینه پلی آلومینیم کلراید، در کدورتهای مورد نظر، به ترتیب ۲۸، ۱۸، ۱۵ و ۱۲ میلیگرم بر لیتر، و مقادیر بهینه pH نیز به ترتیب ۸ ، ۵/۷ ، ۷ و ۵/۷ میباشد. بحث و نتیجهگیری: مقایسه نتایج آزمایشها، نشان میدهد که فقط در کدورت ۱۰ نفلومتری، کارایی پلی آلومینیم کلراید، بهتر از کیتوزان است. در سایر کدورتها، کیتوزان کارایی بهتری از خود نشان میدهد. در مقادیر مختلف کدورت، غلظت بهینه کیتوزان، نسبت به پلی آلومینیم کلراید، تا اندازه قابلملاحظهای کمتر است. کاهش مقدار مصرف ماده منعقدکننده، منجر به کاهش هزینههای تصفیه آب میگردد. این موضوع، یکی از برتریهای بیو پلی مر آلی کیتوزان، بر منعقدکننده معدنی پلی آلومینیم کلراید در تصفیه آب، از جنبه اقتصادی، میباشد. کیتوزان، بر خلاف پلی آلومینیم کلراید، تاثیر اندکی بر pH آب دارد.

---

مقدمه: پر اکسید اولین ترکیبی است که بعد از اکسیداسیون چربی‏ها و روغن‏ها به وجود آمده و می‏تواند زمینه ساز بیماری‏های مختلفی از جمله تصلب شرایین، سرطان، پیری زودرس، التهاب آلرژیک، اسکیمی قلبی و مغزی، سندرم دیسترس تنفسی و اختلالات مختلف کبدی گردد. هدف کلی این تحقیق بررسی میزان پر اکسید روغن‏های مصرفی در اغذیه فروشی‏های (ساندویچی و فلافلی) سطح شهر ایلام در سال ۸۹-۱۳۸۸ می‏باشد. مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه‏گیری به طور روزانه از اغذیه فروشی‏ها بر اساس زمان کارکرد روغن بوده است که در سه مرحله‏ی صبح (۱۰-۸)، عصر (۱۷-۱۴) و شب (۲۱-۱۹) صورت گرفت که در مجموع تعداد ۱۹۵ نمونه گرفته شد. روش نمونه‏برداری بر اساس استاندارد کشوری شماره‏ی ۴۹۳ انجام گرفت و نمونه‏ها جهت تعیین میزان پر اکسید به آزمایشگاه مواد غذایی معاونت دارو و غذای دانشگاه علوم پزشکی ایلام ارسال گردید. روش تعیین میزان پر اکسید بر اساس استاندارد کشوری شماره ۴۱۷۹ بوده است. نتایج بدست آمده با استفاده از نرم‏افزار SPSS و Excell تجزیه و تحلیل شد. یافته‌های پژوهش: آنالیز واریانس داده‏ها نشان داد که بین نوع روغن از لحاظ جامد و مایع بودن با میزان پر اکسید و بین شرایط نگهداری آن با میزان پر اکسید تفاوت معنی‏داری وجود ندارد (۰۵/۰P >). نتایج این پژوهش همچنین نشان داد که بین تعداد دفعات استفاده از روغن با میزان پر اکسید و همچنین بین درجه حرارت روغن با میزان پر اکسید تفاوت معنی‏داری وجود دارد (۰۵/۰P <). بحث و نتیجه‏گیری: با توجه به میزان بالای پر اکسید در اکثریت نمونه‏ها به دلیل بیشتر بودن تعداد دفعات استفاده از روغن و همچنین خطراتی که پر اکسید بر روی سلامتی دارد برنامه‏ریزی مداوم و ارائه راهکارهای کاربردی توسط سیاست‌گذاران و مسئولین بهداشتی (بهداشت محیط) شهرستان را طلب می‏کند.

---

مقدمه: گسترش شهرنشینی و توسعه‌ فعالیت‌ های صنعتی به شدت باعث آلودگی هوای شهرها شده است که تهدیدی جدی برای سلامت افراد است. به همین علت آگاهی از کیفیت هوا در دوره‌ های زمانی و روند تغییرات آلاینده‌ های هوا در موقعیت ‌های مکانی می ‌تواند نقش مهم و موثری در مدیریت سلامت شهری و سیاستگذاری کاربری اراضی داشته باشد. هدف این مطالعه پهنه ‌بندی غلظت آلاینده‌ CO و تهیه نقشه احتمال رخداد آلودگی هوا برای این آلاینده‌، با استفاده از مدل‌‌ های اتولجستیک، اتولجستیک مرکزی شده و روش کریگینگ نشانگر برای شهر تهران بوده است. مواد و روش‌ ها: داده‌ های مورد بررسی در این پژوهش کاربردی شامل کلیه غلظت ‌های ثبت شده از آلاینده CO است که به ‌وسیله‌ ایستگاه‌ های سنجش آلودگی هوای شهر تهران در دی ماه ۱۳۹۰ اندازه‌ گیری شده ‌اند. تحلیل این داده ‌ها از روش ‌های کریگینگ نشانگر، مدل اتولجستیک و مدل اتولجستیک مرکزی شده صورت گرفت. جهت برازش این مدل‌ ها از نرم ‌افزارهای Arc Gis و R استفاده شد. یافته‌ های پژوهش: پیشگویی‌ های حاصل از این روش ‌ها نشان دادند که مناطق شمالی، شرقی و مرکزی شهر تهران از سایر نواحی شهر آلوده‌تر هستند. از بین روش‌ های مورد استفاده در این پژوهش، مدل‌ اتولجستیک مرکزی شده از توان پیشگویی بالاتری نسبت به روش کریگینگ نشانگر و مدل‌ اتولجستیک برخوردار بود. بحث و نتیجه ‌گیری: پیشنهاد می‌ شود که برای تحلیل داده‌ های دودویی از مدل اتولجستیک مرکزی شده استفاده شود. زیرا در این مدل با لحاظ شدن اثر متغیرهای توضیحی، پیشگویی ‌های دقیق ‌تری نسبت به روش کریگینگ نشانگر ارائه شد و از طرف دیگر اریبی موجود در اندازه احتمالات محاسبه شده با روش اتولجستیک، با کمک این روش رفع می‌شود.

---

مقدمه: استفاده از لاگونهای هوادهی جهت تصفیه فاضلاب شهری در مناطق دارای آب و هوای گرم و سرد در صورت وجود زمین کافی و ارزان قیمت بسیار مناسب می باشد. باتوجه به استاندارد های سختگیرانه زیست محیطی، کمبود منابع آبی و ضرورت استفاده مجدد از پساب، بهبود کیفیت پساب خروجی تصفیه خانه های فاضلاب با استفاده از این لاگون های هوادهی به راحتی امکان پذیر می باشد. در این پژوهش عملکرد لاگون های هوادهی تصفیه خانه فاضلاب شهر ایلام (شهریور ۹۱ لغایت اردیبهشت ۹۲) انجام گرفت. مواد و روش ها: نمونه برداری از ورودی و خروجی تصفیه خانه به صورت ماهیانه در مدت ۹ ماه متوالی (مجموعا ۱۸ نمونه) برای پارامترهای کیفی BOD (Biochemical oxygen demand)، COD (Chemical oxygen demand)، ذرات معلق، نیتروژن کل، کل کلیفرم ها و کلیفرم های مدفوعی انجام گردید. حجم نمونه فاضلاب و پساب برداشت شده جهت آزمایشات فوق ۲ لیتر بود که از ظروف استریل استفاده شده. تمام آزمایشات مطابق کتاب استاندارد متود برای آزمایشات آب و فاضلاب انجام شد و نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار Excel و SPSS (آزمون همبستگی پیرسون و T یک نمونه ای) آنالیز شد. یافته های پژوهش: آنالیز فاضلاب خام نشان داد که شدت آلودگی آن در حد متوسط می باشد. راندمان حذف BOD۵، COD، ذرات معلق، نیتروژن کل، کل کلیفرم ها و کلیفرم های مدفوعی توسط تصفیه خانه فاضلاب (سیستم لاگون های هوادهی) ایلام به ترتیب برابر ۸۰,۴۹% ، ۷۸.۸۲% ، ۸۲.۶% ، ۱۶.۵۹% ،۲۳.۷۵%، ۵۱.۸۵% بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج به دست آمده حاکی از آن است که تصفیه خانه فاضلاب ایلام کارایی لازم جهت تولید پساب مطابق با استانداردهای زیست محیطی را ندارد و نیاز است اقدامات اساسی در خصوص اصلاح و ارتقاء ظرفیت واحد های تصفیه خانه انجام پذیرد.

---

مقدمه: ترکیبات نیترات و نیتریت از عوامل آلاینده آب‏های زیرزمینی محسوب می‏شوند که در سال‏های اخیر به علت گسترش فاضلاب‏های شهری، صنعتی و کشاورزی میزان متوسط آن‏ها در این منابع رو به افزایش می‏باشد. این تحقیق با هدف اندازه‏گیری غلظت نیترات و نیتریت در آب‏های زیرزمینی شهرستان ایلام در سال ۱۳۸۹ انجام شد. مواد و روش‌ها: روش مطالعه در این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. تعداد ۶۰ نمونه آب (از ۶۰ حلقه چاه) در نقاط مختلف شهر ایلام برای تأمین آب آشامیدنی استفاده می‏شود تهیه شد. غلظت نیترات و نیتریت در نمونه‏های جمع‏آوری شده با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر مدل DR-۵۰۰۰ اندازه‏گیری شد. نتایج به دست آمده در نرم‏افزار SPSS و نرم‏افزار Arc view GIS پهنه بندی و تحلیل شد. یافته‌های پژوهش: نتایج نشان داد که غلظت یون‏های نیترات و نیتریت در ۳۳/۹۸ درصد نمونه‏ها پایین‏تر از مقدار استاندارد و در ۶۷/۱ درصد نمونه‏ها بالاتر از مقدار استاندارد بوده است. بالاترین غلظت ثبت‌شده برای یون نیترات معادل ۵/۱۰ میلی‌گرم در لیتر مربوط به یکی از چاه‏های مورد مطالعه در منطقه کشاورزی واقع در روستای هفت چشمه بود. در مورد یون نیتریت بالاترین غلظت معادل ۱۹/۱ میلی‌گرم در لیتر مربوط به یکی از چاه‏های مورد مطالعه در منطقه کشاورزی واقع در روستای آبزا بود. همچنین بین نوع منطقه (کشاورزی، صنعتی و شهری) با غلظت نیترات (۹۶/۰P=) و نیتریت (۷۱/۰P=) در آبهای زیرزمینی ایلام ارتباط معنی‏داری وجود نداشت. بحث و نتیجه‏گیری: از یافته‏های این تحقیق می‏توان نتیجه گرفت که در حال حاضر کیفیت آب مورد مطالعه از نظر غلظت نیترات و نیتریت مطابق با استاندارد‏های آب شرب ایران می‏باشد، با این وجود کنترل مستمر این منابع آب ضروری است. از این رو پایش، تصفیه و دفع بهداشتی فاضلاب‏های تولیدی هم بایستی مورد توجه قرار گیرد.

---

چکیده

  مقدمه: در مناطقی از کشور که کیفیت آب آشامیدنی در دسترس مناسب نیست، باعث گرایش مردم به سمت استفاده از روش های غشایی از جمله اسمز معکوس (RO) شده است. کیفیت پایین آب آشامیدنی در شهر آبادان منجر به توسعه مراکز تصفیه آب با سیستم RO و توزیع آب تصفیه شده توسط مخازن سیار در سطح شهر شده است. در این تحقیق سعی شده است که کیفیت میکروبی آب عرضه شده توسط این مراکز و مخازن سیار مورد بررسی قرار گیرد.

مواد و روشها: این تحقیق، یک مطالعه توصیفی- مقطعی بوده و به مدت شش ماه (فصل بهار و تابستان ۹۱) و با تاکید بر فصل تابستان، با نمونه برداری از مراکز تصفیه آب و مخازن سیار فعال در سطح شهر انجام شد. در مجموع ۱۵۹ نمونه آب برداشت گردید. نمونه ها تحت شرایط استاندارد آزمایش شدند. پارامترهای اشرشیاکلی،TDS،EC،PH و کلر باقیمانده و کدورت سنجش شد.

یافته های پژوهش: نتایج تحقیق نشان داد که ۲ درصد مراکزتصفیه آب و ۵ درصد مخازن سیار دارای آلودگی اشرشیاکلی بودند. موارد نامطلوب آزمایش کلر باقیمانده وکدورت آب به ترتیب ۹۲%و۸۷%بود. نتایج آزمایشات مربوط به EC,TDSو PH تمامی نمونه ها در محدوده مطلوب استانداردهای ملی و بین المللی بودند.

بحث و نتیجه گیری: علیرغم موارد بیشتر آلودگی میکروبی آب مخازن سیار نسبت به مراکز تصفیه آب، نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که تفاوت معنی داری بین نحوه توزیع آب توسط مراکز تصفیه آب و مخازن سیار از نظر آلودگی میکروبی وجود ندارد (۰۵/۰p-value>). اما با توجه به مشاهده موارد بیشتر آلودگی میکروبی در مخازن سیار، افزودن مواد گندزدا به آب، آموزش متصدیان مخازن سیار و ارتقاء آگاهی های بهداشتی آنان و گندزدایی به موقع مخازن می تواند در کاهش میزان آلودگی های میکروبی ثانویه مؤثر باشد.

---

مقدمه و اهمیت موضوع: امروزه به دلیل رشد جمعیت و توسعه صنایع، آلودگی های مختلفی وارد منابع آب سطحی می گردد. یکی از پدیده های که در آب های سطحی موجب زوال کیفیت آب می شود بروز تغذیه گرایی می باشد که در اثر ورود مواد مغذی بالاخص نیترات و فسفات به منابع آبی به وجود می آید. در مخازن مرتفع مانند سد مخزنی اکباتان همدان به علت شرایط خاصی که در آن بوجود می آید پتانسیل ایجاد این پدیده بسیار بالا می رود و به علت رشد فزاینده جلبک ها در آن مطبوع نمی باشد. لذا در این مطالعه به بررسی وضعیت تغذیه گرایی دریاچه مذکور با استفاده از شاخص تغذیه گرایی کارلسون پرداخته شده است. مواد و روشها: در این پژوهش در ابتدا پارامترهای فسفات، نیترات و کلروفیل a در ماه های مختلف سال ۱۳۸۹ و در اواسط هر ماه در عمق ۵/۰ متری آب در نقاط مختلف سطح دریاچه نمونه برداری شد و با استفاده از روش های استاندارد اندازه گیری گردید، سپس شاخص غنی شدگی کارلسون ، با استفاده از روابط ریاضی تعیین گردیدد. نتایج و بحث: مغذی ترین حالت تغذیه گرایی مربوط به مردادماه (۶۶/۵۳ اتروفیک) و کمترین حالت مربوط به بهمن ماه (۹۷/۴۵ اتروفیک) بوده است که نشان دهنده این موضوع می باشد که مخزن در فصل زمستان به سمت شرایط نیمه مغذی بهبود یافته است. همچنین در ایستگاه شماره ۶ که ورودی دریاچه می باشد بالاترین حالت تغذیه گرایی مشاهده گردید. باتوجه به بررسی شاخص کارلسون و نسبت N/P عامل اصلی تغذیه گرایی در دریاچه ترکیبات فسفری بوده است که از منابع برون مخزنی وارد دریاچه گردیده است. نتیجه گیری: شاخص غنی شدگی نشان داد در اکثر ماه های سال دریاچه دارای شرایط مغذی خطرناک می باشد که این پدیده می تواند در سال های خشک تشدید یابد وموجب کاهش شدید اکسیژن محلول در آب و به تبع آن کاهش کیفیت آب ورودی به تصفیه خانه گردد.

---

---

مقدمه: بهداشت مواد غذایی در واقع تضمین کننده کیفیت غذایی مناسب و یک رکن اساسی در ارتقاء سلامت جامعه است. مطالعه حاضر با هدف بررسی آگاهی و نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایلام در زمینه بهداشت و ایمنی مواد غذایی در سال ۱۳۹۲ انجام گرفته است.
مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی در ۳۴۰ نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایلام که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند، انجام گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه ای مشتمل بر سه بخش دربرگیرنده سوالاتی در زمینه اطلاعات فردی، آگاهی و نگرش نسبت به بهداشت و ایمنی مواد غذایی بود. اطلاعات با استفاده از آزمون های آمار توصیفی(میانگین، میانه و انحراف معیار) و استنباطی(Mann-Whitney and kruskal-wallis tests) به وسیله نرم افزار SPSS vol,۱۶ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که به طور کلی(۵/۳ درصد) از دانشجویان دارای نگرش خوب(۶/۷۷ درصد) متوسط و (۵/۱۸درصد) نگرشی ضعیف داشتند. در زمینه آگاهی(۵/۱۸درصد) دارای آگاهی خوب، (۲/۱۶ درصد) متوسط و (۴/۲ درصد) دارای آگاهی ضعیف بوده اند. نتایج نشان داد که بین نگرش دانشجویان در رابطه با ایمنی و بهداشت مواد غذایی و جنس آن ها ارتباط معنی دار آماری وجود داشت(P=۰,۰۳۶). هم چنین بین آگاهی(P=<۰.۰۰۱) و نگرش(P=۰.۰۴۸) دانشجویان و گذراندن واحد بهداشت مواد غذایی ارتباط معنی دار آماری وجود داشت.
بحث و نتیجه گیری: پیشنهاد می شود با توجه به ارتباط بین آگاهی، بهداشت و ایمنی مواد غذایی، برنامه های آموزشی در قالب کارگاه آموزشی یا گنجاندن واحد درسی بهداشت مواد غذایی برای رشته هایی علوم پزشکی که واحد فوق را نمی گذرانند، برگزار گردد.

---

مقدمه: هیدروکربن های تک حلقه ای مانند بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن(BTEX) ترکیبات آلی فرار، غیریونی و غیرقطبی می باشند که در ترکیب سوخت وسایل نقلیه و به عنوان حلال در فعالیت های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند. هدف از این مطالعه، بررسی کارایی خاک رس اصلاح شده با سورفکتانت های کاتیونی و غیر یونی(TTAB-Mt و PEG-Mt) به عنوان یک جاذب ارزان قیمت در حذف BTEX از محلول های آبی می باشد.

مواد و روش ها: آزمایشات جذب در مقیاس آزمایشگاهی و به صورت ناپیوسته انجام گرفت. اثر پارامترهایی مانند بارگذاری سورفکتانت(۴-۲/۰ برابر ظرفیت تبادل کاتیونی خاک رس)، زمان تماس(۲۴-۰ ساعت)، pH(۱۲-۴) و غلظت آلاینده(۲۰۰-۱۰ میلی گرم بر لیتر) بر میزان جذب BTEX توسط خاک رس مورد بررسی قرار گرفت.

یافته های پژوهش: نتایج آزمایشات نشان داد که در بارگزاری سورفکتانت ۲ برابر ظرفیت تبادل کاتیونی بر سطح خاک رس، بیشترین میزان جذب BTEX اتفاق می افتد. هم چنین زمان ماند بهینه جذب برابر ۲۴ ساعت بود. ظرفیت جذب TTAB-Mt در حذف BTEX تقریباً برابر mg/g ۱۱/۲۲ و این مقدار برای PEG-Mt برابر mg/g ۷۷/۱۸ بود. هم چنین داده های به دست آمده از آزمایشات مطابقت بهتری با مدل ایزوترم فروندلیچ و مدل سینتیکی درجه دوم کاذب دارند.  

بحث و نتیجه گیری: با توجه به این که ظرفیت جذب دو جاذب تفاوت چندانی با هم نداشتند اما، با توجه به این که سمیت سورفکتانت غیر یونی کمتر از نوع کاتیونی می باشد و از طرفی دیگر ارزان تر می باشد، لذا جهت حذف BTEX پیشنهاد می شود که از خاک رس اصلاح شده با سورفکتانت غیر یونی به جای نوع کاتیونی استفاده گردد.       

---

مقدمه: روش های مختلفی برای حذف گازهای آلاینده NOx از هوا وجود دارد که از بین آن ها روش های کاتالیستی بیشترین کاربرد را دارد. یکی از این روش های کاتالیستی، حذف انتخابی با استفاده از یک احیاء کننده می باشد. لذا در این تحقیق برای اولین بار، عملکرد زئولیت طبیعی کلینوپتیلولیت ایرانی در حذف گازهای  NOx(NO+NO۲) با استفاده از گاز متان به عنوان احیاء کننده مورد ارزیابی قرار گرفت.

مواد و روش ها: اصلاح شیمیایی زئولیت با استفاده از روش تبادل یون و کلسیناسیون انجام شد. سپس برای تست کارایی این زئولیت از یک راکتور انتگرالی با بستر ثابت استفاده شده است. در این کار، عملکرد زئولیت بین دمای۲۰۰ تا۵۰۰ درجه سانتی گراد و با دبی گاز ۴۰۰ میلی لیتر بر دقیقه مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج آن توسط نرم افزار Excel آنالیز شد.

یافته های پژوهش: زئولیت کلینوپتیلولیت ایرانی پروتونه شده عملکرد بسیار خوبی برای حذف NOx در روش کاهش کاتالیستی انتخابی با متان داشت. بیشترین راندمان حذف تبدیل NOx به گاز نیتروژن که حدود ۶۲ درصد بود، در دمای ۴۵۰ درجه سانتی گراد به دست آمد.

بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که این زئولیت و روش آماده سازی آن یک روش موثر و کارآمد برای حذف این گازها می باشد که در مقایسه با کارهایی که با مواد دیگر برای این کار انجام شده بسیار موثرتر و بهتر بوده است.

---

مقدمه: گرد و غبار حاصل از تولید سیمان به عنوان یکی از مهم ترین نگرانی های زیست محیطی شناخته می شود. کارخانه سیمان دورود یکی از منابع اصلی انتشار ذرات معلق در شهرستان دورود می باشد. هدف از این مطالعه اندازه گیری میزان گرد و غبار (PM_۱۰ و PM_۲,۵) محیط اطراف کارخانه سیمان دورود، بررسی کیفیت هوا از نظر ذرات معلق و مطالعه میزان مواجهه فردی با آن ها می ­باشد.

مواد و روش­ ها: این پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. نمونه برداری توسط دستگاه Dust Truck مدل TSI ۸۵۲۰ در مدت ۳ ماه بر اساس دستورالعمل EPA صورت گرفت. غلظت PM_۱۰ وPM_۲,۵  در ۱۰ ایستگاه مهم از نظر مواجهه با ذرات در محیط اطراف کارخانه سیمان مورد سنجش قرار گرفت. کیفیت هوا با استفاده از شاخص AQI مورد بررسی قرار گرفت و میزان مواجهه فردی با PM_۱۰ وPM_۲,۵  محاسبه شد. اطلاعات هواشناسی ۱۰ ساله شهرستان دورود بررسی گردید و رزباد آن رسم شد. داده­ های غلظت PM_۱۰ وPM_۲,۵  توسط نرم افزارSPSS vol,۱۶  و آزمون ­های آماری  ANOVA یک طرفه و T-test آنالیز گردید.

یافته­ های پژوهش: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که حداکثر میانگین غلظت ذرات مشاهده شده برای PM_۱۰ و PM_۲,۵ به ترتیب برابر  µg/m^۳۰۲/۱۲±۴/۶۱ و µg/m^۳۱۲/۲±۸/۳۶ بوده است. در ۰۶/۳ درصد نمونه­ های PM_۱۰ کیفیت هوا در محدوده غیر بهداشتی قرار داشت در حالی که در ۱۰۰ درصد موارد کیفیت هوا از نظر PM_۲,۵ در شرایط خوب قرار داشته است. هم چنین حداکثر میزان وزنی-زمانی مواجهه فردی برای PM_۱۰ و PM_۲,۵ به ترتیب  μg-h/m^۳۶۱۴-۲/۴۹۱ و  μg-h/m^۳۳۶۸-۴/۲۹۴ به دست آمد.

بحث و نتیجه­ گیری: افزایش غلظت گرد و غبار ناشی از کارخانه سبب انتقال این آلاینده ­ها(که ممکن است حاوی مواد محرک و خطرناک باشد) به سمت مرکز شهرستان دورود و مناطق مسکونی می ­گردد. بنا بر این، توصیه می شود که از سیستم ها و روش های جدید مانند بگ فیلترها، بگ هوس ­ها و رسوب دهنده های الکتروستاتیکی به منظور کاهش گرد و غبار خروجی از دودکش این صنعت به محیط اطراف استفاده شود.

.

---

مقدمه: صنایع تولید رنگ مانند صنایع نساجی مصرف آب زیادی دارند و حجم زیادی از پساب های حاوی مواد رنگی خطرناک و سمی تولید می کنند. این مطالعه به منظور بررسی امکان استفاده از کربن فعال تهیه شده از چوب گون در حذف رنگ متیلن بلو از فاضلاب سنتتیک انجام شد.

مواد و روش ها: این مطالعه در مقیاس آزمایشگاهی و در آزمایشگاه شیمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام(تابستان ۱۳۹۲) به صورت ناپیوسته با استفاده از راکتورهایی با حجم ۱۰۰ میلی لیتر انجام گرفت. تهیه کربن فعال به روش شیمیایی-حرارتی صورت گرفت. اثر pH، زمان تماس، غلظت رنگ و دز جاذب در جذب رنگ متیلن بلو به عنوان مدل رنگ های آلی مطالعه شد و سینتیک و ایزوترم فرآیندهای جذب مورد بررسی قرار گرفت. غلظت رنگ در نمونه های مختلف با استفاده از اسپکتروفتومتر در طول موج ۶۶۵ نانومتر اندازه گیری شد.

یافته های پژوهش: نتایج آزمایشات نشان داد که تهیه کربن فعال از چوب گون از پتانسیل بالایی جهت حذف ملکول های رنگ زا برخوردار است. مقادیر ظرفیت جذب رنگ در pH های ۳، ۷ و ۱۱ برای غلظت اولیه رنگ ۵۰ میلی گرم در لیتر و جرم جاذب ۱/۰ گرم در ۱/۰ لیتر در زمان ۳۰ دقیقه به ترتیب ۶۶/۳۸، ۴۰ و ۵/۴۸ میلی گرم در گرم بوده و میزان جذب رنگ در غلظت های ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی گرم در لیتر در pH ۷، جرم جاذب ۱/۰ گرم در ۱/۰ لیتر و زمان ۳۰ دقیقه به ترتیب ۴۰، ۶۶/۶۹ و ۰۴/۷۸ میلی گرم در گرم جاذب بوده است. داده های جذب از مدل ایزوترم جذب لانگمویر(۰,۹۹=R^۲) تبعیت می کنند.

بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، کربن فعال تهیه شده از چوب گون می تواند به عنوان جاذبی کارآمد برای حذف رنگ از فاز آبی مورد توجه قرار گیرد.