مقدمه: اعتیاد یک بیماری روانی اجتماعی است که باعث وابستگی روانی و فیزیولوژیک فرد مبتلا به این مواد می‌ شود و در عملکرد جسمی، روانی و اجتماعی تأثیرات نامطلوب بر جای می‌ گذارد. از ابعاد مهم این مسئله بازگشت به مواد بعد از ترک است. هدف این مطالعه شناسایی برخی عوامل مؤثر بر برگشت افراد معتاد به سمت مصرف دوباره مواد مخدر در مراجعه کنندگان به مراکز ترک اعتیاد شهر ایلام می باشد.
 مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مورد شاهدی است. مطالعه بر روی افراد معتاد ساکن شهر ایلام در سال۱۳۹۱ انجام شده است. نمونه مورد مطالعه شامل: ۹۳ نفر گروه مورد(افراد معتادی که کمتر از ۶ ماه از ترک اعتیاد، بازگشت مجدد داشتند) و ۹۳ نفر گروه شاهد(افراد معتادی که در مدت زمان ۶ ماه از شروع ترک، بازگشت مجدد نداشتند) بودند که از ۴ مرکز ترک اعتیاد وارد مطالعه شدند. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون آمون تی تست و کای اسکوئر و رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
 یافته های پژوهش: در آنالیز تک متغیره داده ها این مطالعه متغیرهای سابقه ترک اعتیاد، معاشرت با دوستان معتاد، تحصیلات، سابقه اعتیاد در خانواده، وضعیت اشتغال، مصرف سیگار، نوع ماده مخدر، سن و تعداد افراد خانوار ارتباط معنی دار نشان داد و در آنالیز چند متغیره رگرسیون لجستیک متغیرهای سن، سابقه ترک اعتیاد، معاشرت با دوستان معتاد، سابقه اعتیاد در خانواده، وضعیت اشتغال، تحصیلات، مصرف سیگار، تعداد افراد خانوار، وضعیت تاهل، نوع ماده مخدر ارتباط معنی دار نشان داد.(P<۰,۰۵)
بحث و نتیجه گیری: به طور کلی پیشگیری از عوامل خطر عود مواد مخدر یک برنامه چند بعدی است که با اجرای آن می توان از عود اعتیاد در معتادان تحت درمان جلوگیری کرد.