:: دوره 31، شماره 6 - ( 11-1402 ) ::
جلد 31 شماره 6 صفحات 10-1 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر سازۀ تهدید درک‌شده بر صرفه‌جویی مصرف آب در دانشجویان دانشکدۀ علوم پزشکی بهبهان در سال 1397
فخری دخت اکبری1 ، الهه توسلی2 ، سیده لیلا دهقانی3 ، معصومه علیدوستی* 4
1- گروه پرستاری، دانشکدۀ علوم پزشکی بهبهان، بهبهان، ایران
2- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران
3- گروه بهداشت عمومی، دانشکدۀ علوم پزشکی بهبهان، بهبهان، ایران
4- مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران ، alidosti@skums.ac.ir
چکیده:   (575 مشاهده)
مقدمه: به‌نظر می‌رسد برای اطلاع‌رسانی دربارۀ کمبود آب، آموزش با تمرکز بر تهدید درک‌شده بتواند مؤثر باشد؛ بنابراین، به علت جایگاه افراد تحصیل‌کرده به‌عنوان الگو در جامعه، مطالعۀ حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش مبتنی بر سازۀ تهدید درک‌شده بر صرفه‌جویی مصرف آب در دانشجویان دانشکدۀ علوم پزشکی بهبهان انجام شد.
مواد و روش­ها: در این مطالعۀ نیمه‌تجربی، با نمونه‌گیری چندمرحله‌ای تصادفی، 62 دانشجوی رشتۀ اتاق عمل علوم پزشکی بهبهان در سال تحصیلی 1397-1396 وارد مطالعه گردیدند. ابزار گردآوری داده پرسش‌نامۀ محقق‌ساختۀ ویژگی‌های دموگرافیک، تهدید درک‌شده و سنجش رفتار صرفه‌جویی مصرف آب بود که پیش از مداخله، دانشجویان آن را تکمیل کردند؛ سپس پیام‌های نوشتاری و تصویری مبتنی بر تهدید درک‌شده آماده و با همکاری اساتید، برای 4 جلسه در دقایق پایانی کلاس درس در قالب پاورپوینت ارائه گردید و فرصتی برای بحث گروهی و تبادل‌نظر داده شد؛ همچنین پوستر پیام‌ها در مکان‌های مناسب از قبیل سرویس‌های بهداشتی نصب و نیز با استفاده از سامانۀ پیامکی دانشکده، پیام‌های آموزشی به تلفن همراه دانشجویان ارسال گردید. دو ماه بعد، مجدداً دانشجویان پرسش‌نامه را تکمیل کردند. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در نرم‌افزار SPSS vol.15 با آزمون‌های آماری تی زوجی، آنالیز کوواریانس و ضریب همبستگی پیرسون انجام و 0.05>P از نظر آماری معنی‌دار در نظر گرفته شد.
یافته­ های پژوهش: میانگین و انحراف معیار سن دانشجویان 32/1±61/20 سال بود. 32 دانشجو دختر (6/51 درصد) و 30 دانشجو پسر (4/48 درصد) بودند. پیش از آموزش، میانگین نمرۀ رفتارهای صرفه‌جویی در مصرف آب 36/16±98/47 و میانگین نمرۀ تهدید درک‌شده (حساسیت 23/21±74/61 و شدت 09/21±03/59) بود. پس از آموزش، میانگین نمرات افزایش معنی‌داری داشت و به‌ترتیب 59/14±55/77، 54/6±0/86 و 58/8±38/83 شد و میان متغیرها رابطۀ معنی‌دار مستقیم وجود داشت (0.05>P).
بحث و نتیجه‌گیری: آموزش سبب افزایش تهدید درک‌شدۀ دانشجویان نسبت به بحران کم‌آبی و انجام رفتارهای صرفه‌جویی در مصرف آب گردید. پیشنهاد می‌شود، برای بررسی قابلیت تعمیم‌پذیری نتایج در سطح جامعه، در سایر گروه‌ها نیز مطالعاتی ازاین‌دست صورت گیرد.
واژه‌های کلیدی: آموزش، تهدید درک‌شده، صرفه‌جویی، آب، دانشجویان
متن کامل [PDF 811 kb]   (210 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: آموزش بهداشت
دریافت: 1402/2/9 | پذیرش: 1402/8/17 | انتشار: 1402/11/15
فهرست منابع
1. Seyranian V, Sinatra GM, Polikoff MS. Comparing communication strategies for reducing residential water consumption. J Environ Psychol 2015; 41:81-90. doi: 10.1016/j.jenvp.2014.11.009.
2. Marzban A, Ansari A, Rafiee SY, Ebrahimi AA, Dolatabadi M, Beykzavieh A. Relationship between Religious Attitudes and Water Conservation Tendency in High School Students. J Environ Heal Sustain Dev 2020;5:955-61. doi:10.18502/jehsd.v5i1.2477.
3. Goette L, Leong C, Qian N. Motivating household water conservation: A field experiment in Singapore. PLoS ONE 2019;14:1-15. doi: 10.1371/journal.pone.0211891.
4. Bazdar M, Godini H, Tarrahi MJ, Zare S, Yarahmadi M, Mohammadian Zafarabadi J, et al. Investigating the impact of training on water consumption saving in Khorramabad in 2015. J Environ Health Engineer 2017;4:1-9. doi:10.18869/acadpub.jehe.4.1.1.
5. Salehi M. Global water shortage and potable water safety; Today’s concern and tomorrow’s crisis. Environ Int 2022;158:106936. doi: 10.1016/j.envint.2021.106936.
6. Vanham D, Alfieri L, Feyen L. National water shortage for low to high environmental flow protection. Sci Rep 2022;12:1-9. doi:10.1038/s41598-022-06978-y.
7. Ahmadi S, Zareei G. A Study of the Effect of Religiousity on Attitude into Water Saving in Yasouj. J Social Develop 2017;11:195-210. doi:10.22055/qjsd.2017.12829.
8. Amani M, Borna R, Zouhorian M. Spatial analysis of drought trend and calculation of reliable rainfall in Khuzestan province. Geography 2021;12:97-109. doi:10.22034/jgeoq.2021.132406.
9. Otaki Y, Honda H, Ueda K. Water demand management:Visualising a public good. PLoS ONE 2020;15:1-14. doi: 10.1371/journal.pone.0234621.
10. Dehdari T, Dehdari L. Applicability of Theory of Planned Behavior for Predicting Water Conservation Behaviors among College Students. J Water Wastewater 2018;28:30-8. doi:10.22093/wwj.2017.45355.2093.
11. Kneebone S, Smith L, Fielding K. The Impact-Likelihood Matrix: A policy tool for behaviour prioritisation. Environ Sci Policy 2017;70:9-20. doi:10.1016/j.envsci.2016.11.013.
12. Shahangian SA, Tabesh M, Yazdanpanah M, Raoof MA, Zobeidi T. Explaining Water Curtailment Behaviors Using the Extended Theory of Planned Behavior (Case Study of Isfahan). J Water Wastewater 2022;33:58-76. doi:10.22093/wwj.2022.327583.3229.
13. Fielding KS, Spinks A, Russell S, Mccrea R, Stewart R, Gardner J. An experimental test of voluntary strategies to promote urban water demand management. J Environ Manage 2013;114:343-51. doi:10.1016/j.jenvman.2012.10.027.
14. Goodarzi S, Pourreza A, Kavosi Z, Almasian Kia A. Relationship between hospital functional indices and energy consumption. Payesh 2014;13:277-83. doi:20.1001.1.16807626.1393.13.3.2.2.
15. Abbasi A, Araban M, Heidari Z, Alidosti M, Zamani-Alavijeh F. Comparing the impact of educational messages based on an extended parallel process model on solid waste separation behaviors in female students: A four-group randomized trial. Waste Manage 2020;117:1-8. doi: 10.1016/j.wasman.2020.07.041.
16. Arezoo N, Samad B, Moradali Zareipour. Factors related to behavior Disposal of Garbage in health staff based on health belief model. Iran J Res Environ Health 2018;3:312-20. doi: 10.22038/jreh.2018.28746.1193.
17. Jasemzadeh M, Khafaie MA, Jaafarzadeh N, Araban M. Effectiveness of a theory-based mobile phone text message intervention for improving protective behaviors of pregnant women against air pollution: a randomized controlled trial. Environ Sci Pollut Res 2018;25:6648-55. doi: 10.1007/s11356-017-1034-7.
18. Yousefi A, Mahdian S. The Economic and Social Necessity of Water Reuse in Iran . Water Reuse 2015;11:1-7.
19. Liao C, Li H. Environmental Education, Knowledge, and High School Students’ Intention toward Separation of Solid Waste on Campus. Int J Environ Res Public Health 2019;16:1659. doi: 10.3390/ijerph16091659.
20. Ahmadi S, Mirfardi A, Zarei G. An Investigation of the Relationship between Responsibility And Attitude towards Saving Water. J Appl Sociol 2013;24:185-200.
21. Lawshe CH. A Quantitative Approach To Content Validity. Pers Psychol 1975;28:563-75. doi:10.1111/j.1744-6570.1975.tb01393.x.
22. Polit DF, Beck CT, Owen S V. Is the CVI an acceptable indicator of content validity? Appraisal and recommendations. Res Nurs Health 2007;30:459-67. doi: 10.1002/nur.20199.
23. Abbasi A, Araban M, Heidari Z, Alidosti M, Zamani-Alavijeh F. Development and psychometric evaluation of waste separation beliefs and behaviors scale among female students of medical sciences university based on the extended parallel process model. Environ Health Prev Med 2020;25:1-10. doi:10.1186/s12199-020-00849-6.
24. Yousefi A. How to Apply the Theory of Planned Behavior in Explaining the Pattern of Domestic Water Consumption: Comment on the paper; “Comparison of Psychological Factors Affecting the Residential Water Curtailment Behaviors and Water-Efficiency Behaviors; Case Study of Tehran, Iran”. Water Resour Res 2021;17:267-72. doi: 20.1001.1.17352347.1400.17.2.18.1.

Ethics code: IR.BHN.REC.1396.01


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 31، شماره 6 - ( 11-1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها