:: دوره 26، شماره 5 - ( 10-1397 ) ::
جلد 26 شماره 5 صفحات 88-79 برگشت به فهرست نسخه ها
ارزیابی ریسک زیست محیطی شرکت پتروشیمی ایلام با استفاده از روش های TOPSIS وANP در سال 1395
زهرا جوهری1 ، مهرداد چراغی* 2، سهیل سبحان اردکانی1
1- گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، ایران
2- گروه محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، ایران ، cheraghi_md@yahoo.com
چکیده:   (4387 مشاهده)
مقدمه: هدف اصلی صنایع پتروشیمی تولید فرآورده­ های پتروشیمی و شیمیایی و فرآورده­ های فرعی از نفت و مشتقات نفتی و گاز طبیعی است که با توجه به فعالیت ­ها و فرآیندهایی که در آن صورت می ­گیرد دارای پتانسیل ایجاد آثار سوء بر محیط ­زیست می ­باشند. در این پژوهش سعی بر این شده است که با استفاده از روش های ANP و TOPSIS، ریسک ­های زیست ­محیطی شرکت پتروشیمی ایلام ارزیابی شود و با پیشنهاد اقدامات مدیریتی مناسب جهت کاهش اثرات ریسک­ ها از بروز حوادث متعدد در فرآیندها جلوگیری به عمل آید.
مواد و روش­ ها: در ابتدا خطرات بالقوه و ریسک­ های موجود در مجتمع پتروشیمی ایلام، از طریق بازدید میدانی و به کمک مصاحبه با کارشناسان فنی پروژه، شناسایی شد و در قالب پرسش نامه­ هایی توسط 20 نفر از کارشناسان شرکت پتروشیمی و اداره کل حفاظت محیط ­زیست تکمیل گردید که باعث مشخص شدن ریسک ­های شاخص شد و در محیط­ های فیزیکوشیمیایی، بیولوژیکی و اقتصادی-اجتماعی- فرهنگی تفکیک گردید. در ادامه با استفاده از تکنیک تحلیل شبکه ­ای(ANP) و آنالیزهای انجام شده به وسیله نرم ­افزار Super Decision، وزن ­های مرتبــط با شاخص ­ها مشخص شد. سپس وزن ­های به دست آمده برای ریسک ­های شناسایی شده توسط روش TOPSIS اولویت بندی شد و ریسک ­های بحرانی مشخص گردید. در ادامه راهکارهایی در جهت کنترل و حذف ریسک ­ها پیشنهاد شد.
یافته­ های پژوهش: بر اساس آنالیزهای انجام شده در محیط فیزیکوشیمیایی، ریسک آلودگی هوا با میزان 972/0، در محیط بیولوژیکی ریسک کاهش کیفیت آب منطقه با میزان 883/0 و در محیط اقتصادی-اجتماعی- فرهنگی ریسک به خطر افتادن سلامت عمومی منطقه با میزان 679/0 بالاترین امتیاز ریسک را کسب کرده­اند.
بحث و نتیجه ­گیری: نتایج نشان داد که مهم ترین ریسک ­های پتروشیمی مورد مطالعه، آلودگی هوا، کاهش کیفیت آب و به خطر افتادن سلامت عمومی منطــقه است. بنا بر این به منظور کاهش یا حذف خطرات و عوامل به وجود آورنده­ ریسک ­های ­محیط­ زیستی پیشنـــهاد می شود دوره­ های بازرسی و پایش، متناسب با ریسک ­های شناسایی شده، جزء مهم ترین اهداف برنامه ­های مدیریتی قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: ارزیابی ریسک، روشANP، روش TOPSIS، شرکت پتروشیمی ایلام
متن کامل [PDF 523 kb]   (3475 دریافت)    
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: منابع طبیعی
دریافت: 1396/10/27 | پذیرش: 1396/12/19 | انتشار: 1397/10/25



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 26، شماره 5 - ( 10-1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها