مقدمه: برخورداری و توزیع عادلانه خدمات بهداشتی و درمانی در نواحی مختلف جغرافیایی لازمه موفقیت برنامه ‌های توسعه ملی هر کشور می‌ باشد. این مطالعه به رتبه ‌بندی شهرستان ‌های استان ایلام در زمینه برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی پرداخته است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، برخورداری از 14 شاخص خدمات بهداشتی و درمانی در شهرستان‌ های استان ایلام در سال 1390 مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ‌ها به روش کتابخانه‌ای و از طریق مرکز آمار ایران جمع آوری شد. رتبه بندی شهرستان‌ها با استفاده از 5 روش (اسکالوگرام، تاکسونومی عددی، امتیاز استاندارد شده، نا موزونی موریس و تاپسیس) با بهره گیری از نرم افزار Excel 2010 صورت گرفت و از آنجایی که رتبه ‌بندی روش‌های مذکور با یکدیگر متفاوت بود، از یک روش ترکیبی، به نام کپ لند برای ارزیابی نهایی بهره گرفته شد.

یافته‌های پژوهش: نتایج حاکی از آن است که برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی در استان ایلام به صورت متوازن نبوده و اختلاف زیادی بین شهرستان ‌ها مشاهده گردید. نتایج روش کپ لند  نشان داد که بالا ترین میزان برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی براساس امتیاز در استان (برخوردار ترین شهرستان) متعلق به شهر ایلام و پایین ‌ترین میزان برخورداری (محروم ‌ترین شهرستان) به شهر ملکشاهی تعلق داشت.

بحث و نتیجه‌گیری: همان طور که نتایج نشان می ‌دهد، خدمات بهداشتی و درمانی در مرکز استان تجمیع شده و مهم‌ ترین عامل در توزیع نا برابر خدمات بهداشتی و درمانی، اغلب سیاست‌هایی هستند که منجر به ایجاد و توسعه خدمات در مراکز استان‌ ها و شهر های بزرگ می ‌شوند. نتایج این مطالعه می‌تواند ضمن ارائه تصویری از وضعیت فعلی برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی، تصمیم گیری آگاه از شواهد (هم در سطح ملی و هم در سطح محلی) را برای سیاست گذاران تقویت نماید.