مقدمه: مهم ترین نگرانی در کارخانه کمپوست ‌سازی، تولید شیرابه می ‌باشد که به عنوان فاضلاب بسیار آلوده شناخته شده است. دفع شیرابه های تصفیه نشده، منبع بالقوه آلاینده های خطرناک برای خاک، آب ‌های زیرزمینی و سطحی می ‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی حذف فلزات سنگین شیرابه حاصل از کارخانه کمپوست اصفهان با استفاده از منعقدکننده های سولفات آهن، کلرور آهن، پلی‌ فریک سولفات، آلوم و پلی ‌آلومینیوم کلراید می باشد.
مواد و روش ‌ها: این مطالعه از نوع تجربی-آزمایشگاهی‌ می ‌باشد. نمونه شیرابه از حوضچه جمع ‌آوری شیرابه کارخانه کمپوست اصفهان برداشت شد. ابتدا خصوصیات شیرابه شامل COD، BOD، TSS ، pHو فلزات سنگین شامل Zn،Cu ، Ni، Cr و Cdبر اساس روش ‌های استاندارد اندازه‌ گیری گردید. سپس با روش آزمایش جار اثر تغییرات دوز منعقدکننده ‌ها(g/l 5/0، 1، 5/1، 2، 5/2 و 3) و pH (12-4) در حذف فلزات بررسی و دوز و pH بهینه اندازه‌ گیری گردیدند و بهترین منعقدکننده تعیین گردید.
یافته‌ های پژوهش: در بررسی میانگین غلظت فلزات، فلز روی بیشترین غلظت( mg/l2/6) را در شیرابه داشت. pH بهینه برای ته‌ نشینی شیمیایی فلزات سنگین توسط آلوم، پلی‌ آلومینیوم کلراید، کلرورفریک، سولفات فرو و پلی ‌فریک سولفات به ترتیب برابر 5/6، 7، 10، 10 و 11 به دست آمد. غلظت بهینه هر یک از منعقدکننده‌ ها به ترتیب 2، 5/1، 5/1، 2، و 2 گرم در لیتر محاسبه شد. پلی ‌فریک سولفات با حذف70 تا 87 درصد فلزات سنگین و حذف 50 درصد COD شیرابه بیشترین راندمان را داشت. پس از آن به ترتیب پلی آلومینیوم کلراید با 65 تا 85 درصد، کلرور فریک 75 تا80 درصد، سولفات فرو با 70 تا 80 درصد و در نهایت آلوم با 70 تا 75 درصد حذف فلزات سنگین در اولویت بعدی قرار دارند.
بحث و نتیجه ‌گیری: پلی‌فریک‌ سولفات موثرترین ماده منعقد‌کننده جهت کاهش فلزات سنگین شیرابه می باشد و مقایسه نتایج با رهنمود تخلیه پساب ایران نشان می ‌دهد که غلظت فلزات سنگین شیرابه فراتر از میزان حداکثر مجاز نمی باشد.