مقدمه: گسترش بهداشت باروری و پرداختن به ابعاد مختلف آن یکی از گام‌ های اساسی در تامین سلامت جامعه و خانواده به ویژه زنان می ‌باشد. مهم ترین هدف انجام این تحقیق شناخت عوامل مؤثر بر سلامت باروری مادران شهرستان‌های دورود و کوهدشت بوده است.
مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی به روش پیمایش، ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه و جامعه آماری آن مادران 15 تا 45 ساله ساکن در شهرستان ‌های کوهدشت و دورود بود. حجم نمونه با فرمول کوکران برابر با 198 زن در شهرستان کوهدشت و 162 زن در شهرستان دورود محاسبه گردید و روش نمونه‌ گیری خوشه‌ ای چندمرحله‌ ای بود. داده ‌ها با نرم افزار SPSS و آزمون یومان ویتنی و ضریب همبستگی اسپیرمن در سطح معنی داری P‏<0.05 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌های پژوهش: با توجه به ضریب همبستگی اسپیرمن، بین سلامت باروری با سن اولین بارداری همبستگی معکوس و ضعیفی(P=0.026, r=-0.120) مشاهده شد. طبق نتایج زنانی که بین 15 تا 29 سالگی ازدواج کرده‌اند در مقایسه با زنانی که زیر 15 یا بالای 30 سال ازدواج کرده ‌اند از سلامت باروری بیشتری برخوردار بودند. همبستگی بین سلامت باروری و ترجیح دادن جنسیت فرزند، معکوس و شدت آن، ضعیف است.(P=0.039, r=-0.109) سلامت باروری زنان شهر(21/195) به طور معناداری(P=0.12) بالاتر از سلامت باروری زنان روستا(63/167) بود. هم چنین تفاوت کوهدشت و دورود از نظر سلامت باروری، معنی ‌دار است.(P=0.025) سلامت باروری زنان کوهدشت(4/169) پایین‌ تر از سلامت باروری زنان دورود(07/194) ارزیابی گردید.
بحث و نتیجه گیری: سلامت باروری زنان کوهدشت پایین ‌تر از زنان دورود می‌ باشد و زنان شهری از سلامت باروری بیشتری در مقایسه با زنان روستایی برخوردارند. ترجیح دادن نوزاد پسر بر دختر به دلیل افزایش تعداد زایمان‌ ها و کاهش فواصل بارداری، موجب کاهش سلامت باروری می‌ شود. بر اساس نتایج این تحقیق، ارتقاء آگاهی زنان از بهداشت باروری و تنظیم خانواده از طریق آموزش در هر دو شهرستان ضروری می ‌باشد.