چکیده
مقدمه: سرطان خون یا لوکمیا بیماری پیشرونده و بدخیم اعضای خون ساز بدن است. ناهنجاری های ژنتیکی نقش بسیار مهمی در رشد لوکمی در بدن دارد. مطالعات زیادی پیرامون کشف عوامل ملکولی درگیر در این بیماری صورت گرفته است یکی از حوضه های دانش جدید در کشف بیان ژن ها در حالت بیماری استفاده از تکنولوژی ماکرواری است که یک تصویر کلی از میزان بیان ژن را در سایز بزرگ ژنومی ارائه می کند. در واقع با بررسی تعداد زیادی ژن در کنار یکدیگر انتظار می رود تغییرات حاصل از بیماری را دقیق تر بتوان در علم بیولوژیک مورد بررسی قرار داد. در این مطالعه داده های حاصل از ماکرواری بیماری لوکمیا توسط برنامه DAVID مورد آنالیز قرار می گیرد و هدف آن انجام آنالیز های عملکردی بر روی لیست های ژنومی و پروتئومی که داده های آن ها از مطالعات بیولوژیک با دستگاه های پیشرفته(high-throughput) حاصل می شود.
مـــواد و روش هـــا: ســـت ژنـــی مـــاکــــــرواری لـــوکـــمـــیـــا از پـــایــــــگـــاه داده http://www.biomedcentral.com/content/supplementary/1471- به دست آمد و با تجزیه و تحلیل یافته ها با نرم افزارهای بیوانفورماتیکی(DAVID)، ارتباطات بیان ژن در قالب کلاس های مختلف ژنی، چارت ها و خوشه بندی ژن ها مورد بررسی قرار گرفت.
یافته های پژوهش: لیست ژن های شناسایی شده در میکرواری با برنامه DAVID تهیه شد. از 615 ژن شناسایی شده ارتباط با کلاس بیماری های مختلـــف شناســـایی شد. بیشترین ژن های دخیل در بیماری در دسته ژن هایی هستند که در انواع سرطان ها دخالت دارند. 7/23 درصد ژن های شناسایی شده(146 ژن) در بیماری لوکمیا در دسته ژن های موجود در انواع سرطان ها هستند. از 615 ژن شناسایی شده 70 چارت مسیرهای بیولوژیکی(موجود در پایگاه داده KEGG) مرتبط با بیماری شناسایی شد. از 615 ژن شناسایی شده 12 کلاستر بر اساس حاشیه نویسی عملکردی مرتبط با بیماری شناسایی شد.
بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که برنامه آنالیز ژنوم DAVIDقادر است کلاس های مهم ژنی و مسیرهای اصلی درگیر در بیماری را تعیین نماید و بهترین کاندیدا مارکر ژنی برای تشخیص بیماری، علت آن و درمان لوکمیا را معرفی نماید.
zali H, amini R, shiri haris R. Gene Expression Analysis of Leukemia Microarray Data By DAVID Program. J. Ilam Uni. Med. Sci. 2013; 21 (2) :92-102 URL: http://sjimu.medilam.ac.ir/article-1-1114-fa.html
زالی حکیمه، امینی راضیه، شیری هریس رضا. آنالیز بیان ژن داده های ماکرواری بیماری لوکمیا با برنامه DAVID . مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام. 1392; 21 (2) :92-102