مقدمه: اصطلاح بیوفیلم یا توده زیستی به سلول ها یا میکروارگانیسم های متعاملی گفته می شود که در اثر عوامل مختلف به دور یکدیگر جمع و بر روی یک سطح تثبیت شده اند. تشکیل بیوفیلم باعث افزایش مقاومت آن ها نسبت به شرایط نامساعد محیطی و بیوسایدها می شود. از راه های مقابله با بیوفیلم استفاده از ترکیبات مختلف گیاهی و نانوذرات است. هدف از مطالعه حاضر تعیین تاثیر نانوذرات نقره، عصاره هیدروالکلی شاخساره گیاه اسطوخودوس و تاثیر توام این دو در غلظت های مختلف بر روی تشکیل بیوفیلم حاصله از باکتری کلبسیلا پنومونیه می باشد.
مواد و روش ها: میزان اثر ضد بیوفیلمی و درصد کاهش بیوفیلم باکتری کلبسیلا پنومونیه در تیمارهای مجزا و توام نانوذرات نقره و عصاره هیدرالکلی اسطوخودوس در زمان های 24، 48 و 72 ساعت به روش رنگ سنجی میکروتیتر پلیت اندازه گیری شد. محتوای ترکیبات پلی فنلی عصاره اسطوخودوس نیز به روش فولین-سیوکالتو اندازه گیری شد.
یافته های پژوهش: محتوای تام ترکیبات فنلی در حدودmg/g  3/113 بود. در تمامی تیمارها باکتری کلبسیلا در عدم حضور تیمارها قادر به تشکیل بیوفیلم قوی بود. نتایج تحلیل واریانس سه طرفه جهت بررسی اثرهای اصلی و تقابلی عوامل نانوذرات نقره، عصاره اسطوخودوس و زمان بر میزان تشکیل بیوفیلم معنی دار بود. تیمارهای مجزای نانوذره نقره و عصاره اسطوخودوس به ترتیب با غلظت ­های ug/mL 125 و ug/mL 0625/0 و تیمار توام نانوذره و عصاره اسطوخودوس به ترتیب با غلظت ­های ug/mL 5/62 و ug/mL 03125/0 به طور معناداری میزان تشکیل بیوفیلم باکتری را کاهش دادند.
بحث و نتیجه گیری: با افزایش زمان به دلیل تاثیرگذاری تیمارها از شدت تشکیل بیوفیلم کاسته می شود. با افزایش غلظت تیمارها میزان  تشکیل بیوفیلم نیز کاهش می یابد. نتایج این تحقیق نشان دهنده اثر هم افزائی نانوذره و عصاره اسطوخودوس در کاهش میـــزان تشــکیل بیوفیلم می باشد.