مقدمه: چای کوهی گیاهی از خانواده نعنائیان و دارای ترکیبات فلاونوئیدی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر عصاره هیدروالکلی چای کوهی بر محور هورمونی هیپوفیز-گناد و تغییرات بافت بیضه در موش صحرایی نر بالغ است.

مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی 50 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار به پنج گروه ده تایی تقسیم شد، گروه کنترل رژیم معمولی دریافت کردند، گروه شاهد، آب مقطر و گروه های تجربی روزانه به ترتیب 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن، عصاره هیدروالکلی چای کوهی به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. در پایان روز سی ام از حیوانات خون گیری به عمل آمد و هورمون های LH، FSH، تستوسترون و دی هیدروتستوسترون اندازه گیری شد. هم چنین از بافت بیضه مقاطع بافتی تهیه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری  ANOVAو تست توکی تجزیه و تحلیل گردید.

یافته های پژوهش: غلظت سرمی هورمون های LH و FSH در گروه تجربی دریافت کننده دوز حداکثر عصاره در مقایسه با گروه های کنترل و شاهد، افزایش معنی داری نشان داد(P<0.05). غلظت سرمی هورمون تستوسترون در دوز حداکثر عصاره و هورمون دی هیدروتستوسترون در دوزهای متوسط و حداکثر عصاره در مقایسه با گروه های کنترل و شاهد، کاهش معنی داری نشان داد(P<0.05). بررسی بافت شناسی بیضه نشان داد تعداد سلول های اسپرماتوسیت در لوله های اسپرم ساز در دوز حداکثر در مقایسه با گروه های کنترل و شاهد کاهش معنی داری را نشان می دهد(P<0.05).

بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصله عصاره هیدروالکلی چای کوهی باعث کاهش میزان هورمون های تستوسترون، دی هیدرو تستوسترون می شود. احتمالاً آپی ژنین موجود در عصاره نیز موجب اختلال در عملکرد سیستم تولید مثلی جنس نر می شود.