مقدمه: سل، بیماری عفونی نکروز دهنده حاد یا مزمنی است که باعث گرفتاری ارگان‎ های مختلف بدن به ‌ویژه ریه ‌ها می‎ شود. شناسایی عوامل تعیین کننده پیامد درمان در این بیماران حائز اهمیت است. لذا مطالعه حاضر با هدف ارتباط درجه مثبت بودن اسمیر خلط بیماران بر پیامد درمانی آن ها انجام شد.

مواد و روش‎ ها: این مطالعه مقطعی(cross-sectional) بر روی 465 بیمار مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت که طی سال‎ های 1392-1385 در استان همدان شناسایی شده بودند انجام شد. با استفاده از آمار توصیفی توزیع وضعیت مثبت بودن خلط بیماران در بدو درمان تعیین گردید و با استفاده از آزمون کای دو به بررسی ارتباط وضعیت اسمیر خلط بیماران و نتیجه درمان پرداخته شد. داده‌ ها با استفاده از نرم‌افزار Stata نگارش 12، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ های پژوهش: از مجموع 465 بیمار مورد بررسی، 61/51 درصد آن ها مرد و 14/59 درصد آن ها ساکن مناطق شهری استان بودند. 94/41 درصد بیماران با اسمیر خلط +3 در بدو درمان شناسایی شده بودند. 32/10 درصد بیماران در نهایت فوت کرده بودند و در 3/4 درصد موارد نیز دچار شکست درمان شده بودند. بین سطح باسیل در ابتدای درمان با نتیجه درمانی رابطه نسبتاً معناداری وجود داشت(P=0.06).

بحث و نتیجه‎ گیری: بین سطح باسیل در اسمیر خلط ابتدای درمان و پیامد درمان ارتباط وجود دارد به طوری که میزان بهبودی در افراد با اسمیر خلط کم باسیل بیشتر و از سوی دیگر مرگ و شکست درمان در بیماران با اسمیر خلط پرباسیل بیشتر است.