مقدمه: طرحواره ناکارآمد اولیه به عنوان الگوهای شناختی و رفتاری دیدگاه فرد از خودش و دنیای اطرافش می باشد و به عنوان یکی از مهم ترین زمنیه هایی که مشکلات سلامت روان را در فرد ایجاد می کند، در نظر گرفته می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین طرحواره های ناکارآمد، خود پنداره و مشکلات رفتاری نوجوانان نابینا و ناشنوا می باشد.

مواد و روش ها: این پژوهش از نوع مطالعات همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان نابینا و نوجوانان ناشنوا شهرستان یزد می باشد. در جهت اجرای پژوهش با همکاری کانون نابینایان و کانون ناشنوایان یزد، 25 نوجوان نابینا و 16 نوجوان ناشنوا به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسش نامه های طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ، خود پنداره پیرز- هریس و پرسش نامه علائم مرضی کودک SCI-4 بودند.

یافته های پژوهش: یافته های حاصل از پژوهش نشان دادند که بین طرحواره های ناکارآمد و خود پنداره نوجوانان ناشنوا و نوجوانان نابینا تفاوت معناداری وجود ندارد. اما رابطه معناداری بین برخی مولفه های طرحواره های ناسازگار، خود پنداره و مشکلات رفتاری نوجوانان ناشنوا و نوجوانان نابینا وجود دارد.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده می توان این گونه نتیجه گیری کرد که آگاهی از طرحواره های ناکارآمد نوجوانان ناشنوا و نوجوانان نابینا و تاثیر آن بر مسائل روان شناختی آن ها اهمیت بسیاری دارد که باید توسط و روان شناسان مورد توجه قرار گیرد.